Bài Ðọc I: Is 60, 1-6
“Vinh quang Chúa xuất hiện trên ngươi”.
Trích sách Tiên tri Isaia.
Hãy đứng lên, hãy toả sáng ra, hỡi Giêrusalem! Vì sự sáng của ngươi đã tới, vì vinh quang của Chúa đã bừng dậy trên mình ngươi.
Kìa tối tăm đang bao bọc địa cầu, vì u minh phủ kín các dân, nhưng trên mình ngươi Chúa đang đứng dậy, vì vinh quang của Ngài xuất hiện trên mình ngươi. Chư dân sẽ lần bước tìm về sự sáng của ngươi, và các vua hướng về ánh bình minh của ngươi.
Hãy ngước mắt lên chung quanh, và hãy nhìn coi: tất cả những người đó đang tập họp, đang tìm đến với ngươi; các con trai của ngươi tự đàng xa đi tới, và các con gái ngươi đứng dậy từ khắp bên hông.
Bấy giờ ngươi sẽ nhìn coi, và ngươi trở nên rực rỡ, tim ngươi sẽ rạo rực và sẽ phồng lên. Bởi vì những kho tàng bể khơi tuôn đến với ngươi, nguồn phú túc của chư dân sẽ tới tay ngươi. Những con lạc đà tràn ngập vây phủ lấy ngươi, những lạc đà một bướu tự xứ Mađian và Epha; tất cả những ai từ Saba đi tới, đem theo vàng và nhũ hương, và họ sẽ tuyên rao lời ca ngợi Chúa.
Ðó là lời Chúa.
Ðáp Ca: Tv 71, 2. 7-8. 10-11a. 12-13
Ðáp: Lạy Chúa, mọi dân tộc trên địa cầu đều thờ lạy Chúa (x. c. 11b).
Xướng: 1) Lạy Chúa, xin ban quyền xét đoán khôn ngoan cho đức vua, và ban sự công chính cho hoàng tử, để người đoán xét dân Chúa cách công minh, và phân xử người nghèo khó cách chính trực. – Ðáp.
2) Sự công chính và nền hoà bình viên mãn sẽ triển nở trong triều đại người, cho đến khi mặt trăng không còn chiếu sáng. Và người sẽ thống trị từ biển nọ đến biển kia, từ sông cái đến tận cùng trái đất. – Ðáp.
3) Vì người sẽ giải thoát kẻ nghèo khó khỏi tay kẻ quyền thế, và sẽ cứu người bất hạnh không ai giúp đỡ. Người sẽ thương xót kẻ yếu đuối và người thiếu thốn, và cứu thoát mạng sống kẻ cùng khổ. – Ðáp.
4) Chúc tụng danh người đến muôn đời, danh người còn tồn tại lâu dài như mặt trời. Vì người, các chi họ đất hứa sẽ được chúc phúc, và các dân nước sẽ ca ngợi người. – Ðáp.
Bài Ðọc II: Ep 3, 2-3a. 5-6
“Bây giờ được tỏ ra rằng các dân ngoại được đồng thừa tự lời hứa”.
Trích thư Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Êphêxô.
Anh em thân mến, (chắc) anh em đã nghe biết rằng: Thiên Chúa đã ban cho tôi việc phân phát ân sủng cho anh em, là theo ơn mạc khải cho tôi biết, tôi đã được thấu hiểu mầu nhiệm mà con cái loài người các thế hệ khác không được biết, nhưng nay đã mạc khải cho các thánh Tông đồ của Người, và cho các vị Tiên tri, nhờ Thánh Thần. Và nhờ Tin Mừng, các dân ngoại được nên đồng thừa tự, đồng một thân thể và đồng thông phần với lời hứa của Người trong Chúa Giêsu Kitô.
Ðó là lời Chúa.
Alleluia: Mt 2, 2
Alleluia, alleluia! – Chúng tôi đã nhận thấy ngôi sao của Người ở Ðông phương, và chúng tôi đã đến để triều bái Người. – Alleluia.
Phúc Âm: Mt 2, 1-12
“Chúng tôi từ phương Ðông đến thờ lạy Ðức Vua”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.
Khi Chúa Giêsu sinh hạ tại Bêlem thuộc xứ Giuđa, trong đời vua Hêrôđê, có mấy nhà đạo sĩ từ Ðông phương tìm đến Giê-rusalem. Các ông nói: “Vua người Do-thái mới sinh ra hiện đang ở đâu? Chúng tôi đã nhận thấy ngôi sao của Người ở Ðông phương, và chúng tôi đến để triều bái Người”. Nghe nói thế, vua Hêrôđê bối rối, và tất cả Giêrusalem cùng với nhà vua. Vua đã triệu tập tất cả các đại giáo trưởng và luật sĩ trong dân, và hỏi họ cho biết nơi mà Ðức Kitô sinh hạ. Họ tâu nhà vua rằng: “Tại Bêlem thuộc xứ Giuđa, vì đó là lời do Ðấng Tiên tri đã chép: Cả ngươi nữa, hỡi Bêlem, đất Giuđa, không lẽ gì ngươi bé nhỏ hơn hết trong các thành trì của Giuđa, vì tự nơi ngươi sẽ xuất hiện một thủ lãnh, Người đó sẽ chăn nuôi Israel dân tộc của Ta”.
Bấy giờ Hêrôđê ngầm triệu tập mấy nhà đạo sĩ tới, cặn kẽ hỏi han họ về thời giờ ngôi sao đã hiện ra. Rồi vua đã phái họ đi Bêlem và dặn rằng: “Các khanh hãy đi điều tra cẩn thận về Hài Nhi, rồi khi đã gặp thấy, hãy báo tin lại cho Trẫm, để cả Trẫm cũng đến triều bái Người”. Nghe nhà vua nói, họ lên đường. Và kìa ngôi sao họ xem thấy ở Ðông phương, lại đi trước họ, mãi cho tới nơi và đậu lại trên chỗ Hài Nhi ở. Lúc nhìn thấy ngôi sao, họ hết sức vui mừng. Và khi tiến vào nhà, họ đã gặp thấy Hài Nhi và Bà Maria Mẹ Người, và họ đã quỳ gối xuống sụp lạy Người. Rồi, mở kho tàng ra, họ đã dâng tiến Người lễ vật: vàng, nhũ hương và mộc dược. Và khi nhận được lời mộng báo đừng trở lại với Hêrôđê, họ đã qua đường khác trở về xứ sở mình.
Ðó là lời Chúa.
Bài giảng chủ đề:
ĐÓN NHẬN HAY TỪ CHỐI (Lm. Phê-rô Nguyễn Thanh Nhiệm, SVD)
Mừng lễ Chúa Hiển Linh, chúng ta cảm tạ Thiên Chúa vì Người đã mạc khải cho chúng ta biết về chính Người qua Đức Giê-su Ki-tô. Sách Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo, số 1 dạy rằng: “Người đã tự ý tạo dựng con người, để họ được thông phần sự sống vĩnh phúc. Do đó, Người đã đến với con người. Thiên Chúa kêu gọi con người, giúp họ tìm kiếm, nhận biết và đem hết tâm lực yêu mến Người, … Người đã cử Chúa Con đến làm Đấng chuộc tội và cứu độ. Trong và nhờ Người Con ấy, Thiên Chúa kêu gọi loài người trở nên nghĩa tử trong Chúa Thánh Thần, và do đó, được thừa kế đời sống hạnh phúc của Ngài”.
Thiên Chúa đã đến với con người. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể đón nhận Người vào trong cuộc đời của mình. Bài Tin Mừng hôm nay đã minh chứng cho chúng ta thấy con người dùng sự tự do của mình để đón nhận hay từ chối Thiên Chúa. Mẫu người nào đã đón nhận và mẫu người nào đã từ chối? Hai mẫu người này đã có sự khác biệt rất lớn trong tình yêu thương.
Người thành tâm sẽ tìm gặp được Thiên Chúa. Ngôi sao là vật thể mà mọi người có thể thấy. Tuy nhiên, trong câu chuyện này, các nhà chiêm tinh từ phương Đông đến Giê-ru-sa-lem đã nhận ra dấu lạ của ngôi sao chỉ cho họ biết Đấng Ki-tô được sinh ra cho con người và họ đã tìm đến để thờ lạy. Con mắt của các nhà chiêm tinh cũng giống như con mắt của vua Hê-rô-đê và những người thân cận của vua, nhưng các nhà chiêm tinh nhìn sự vật dưới ánh mắt đức tin, nhận ra sự hiện diện của Thiên Chúa, tin và đón nhận Người. Tính thành tâm hay không thành tâm sẽ đưa con người đến một thái độ sống khác nhau. Người thành tâm có sự quảng đại và tìm được an vui trong đời sống vì họ gặp gỡ được Thiên Chúa là gặp gỡ được chính mình.
Người khao khát gặp gỡ Thiên Chúa sẽ đi trong đường lối của Người. Đoạn kết của bài Tin Mừng nói lên niềm hạnh phúc cho người có lòng thành “họ được báo mộng là đừng trở lại gặp vua Hê-rô-đê nữa” (Mt 2,12), đồng nghĩa là Thiên Chúa đã dẫn dắt họ không gặp điều ác hại, đưa họ “đi lối khác mà về xứ mình” (x. Mt 2,12), về lại với lòng chân thành của mình.
Kẻ mưu mô và cao ngạo sẽ không có được Thiên Chúa làm lẽ sống cho cuộc đời. Các nhà chiêm tinh đại diện cho những người thành tâm thiện chí đón nhận chân lý. Họ thuộc về những con người đơn sơ nhận ra giới hạn của mình và khát vọng tìm kiếm sự thật. Ngược lại, vua Hê-rô-đê đại diện cho những con người khát vọng quyền lực và tham vọng bất chính, tâm họ không an vì sợ, nên đã sống hai mặt “để tôi cũng bái lạy Người” (Mt 2,8), nhưng kỳ thực để giết hại Người. Đấng Đáng Kính, Hồng Y Phan-xi-cô Xa-vi-ê Nguyễn Văn Thuận nói trong cuốn sách Đường Hy vọng, số 511: “Kiêu ngạo là ăn cướp ơn Chúa, vinh danh Chúa, để làm của riêng con, công nghiệp con”. Thiết nghĩ, người tâm tà thì làm sao có thể trở thành mưu ích cho anh chị em đồng loại được?
Kẻ từ chối Thiên Chúa sẽ sống trong tham vọng bất chính. Rõ ràng vua Hê-rô-đê đã có tất cả theo chiều kích trần thế, nhưng không có được một trái tim an, một tâm hồn thiện lành, nên ông không thể nhận ra được sự hiện diện đầy yêu thương của Đấng Cứu Thế, Người mà nhân loại trông chờ qua bao thế hệ. Chính sự tự mãn và an nghỉ trên quyền lực của con người, nên mắt vua đã nhìn thấy mà không thấy về sự khác lạ của ngôi sao. Thật chí lý khi nói: “Nắm vững đức tin, con phân biệt đâu là đường hy vọng của tâm hồn tông đồ, đâu là lối chết của thế gian” (Đường Hy Vọng, số 273). Quả thực, vua Hê-rô-đê đã lầm lạc và cuồng điên khi phủ nhận chân lý, ông đã không được các nhà chiêm tinh trở lại và báo cho biết về Đấng Cứu Thế. Sự vô vọng của kẻ cuồng vọng đưa đến tội ác phản nghịch với Thiên Chúa. Câu chuyện về kẻ chối từ Thiên Chúa kết thúc thật buồn: “Bấy giờ vua Hê-rô-đê thấy mình bị các nhà chiêm tinh đánh lừa, thì đùng đùng nổi giận, nên sai người đi giết tất cả các con trẻ ở Bê-lem và toàn vùng lân cận, từ hai tuổi trở xuống, tính theo ngày tháng ông đã hỏi cặn kẽ các nhà chiêm tinh” (Mt 1,16).
Gẫm mà xem! Xã hội loài người tự cổ chí kim, con người luôn phải đau khổ với hạng người sống ngoài ánh sáng chân lý bởi tính cuồng vọng và tham lam của họ. Tâm hồn họ không có sự hiện diện của Thiên Chúa. Họ đã gây ra bao tội ác cho nhân loại. Chúng ta không cần phải liệt kê danh sách về những con người đó, nhưng nhẩm tính mười ngón tay không đủ để làm phép tính cộng.
Quay trở lại với một thực tại, nhìn vào đoàn thể và trong gia đình vẫn còn đó những “vua Hê-rô-đê” gây nên bao đau thương cho anh chị em của mình, mà lắm lúc họ không hề hay biết vì họ xa vào cám dỗ chệch hướng. Loại cám dỗ này có khi mang sắc màu tươi đẹp của một công việc tốt lành và cho là một lý tưởng cao quý, nhưng mục đích cuối cùng không phải thuộc chân lý. Người phạm tội này vẫn không thể nhận ra tội lỗi của mình bởi tính tự phụ và tư lợi đã xâm chiếm tâm hồn họ.
Đi vào một thực tại là chính tôi. Tự hỏi tôi có an nhiên thực sự trong ơn gọi của tôi không? An nhiên đích thực của một người tin nhận Thiên Chúa là Đấng Cứu Độ là an nhiên của người tự do làm con cái Thiên Chúa. An nhiên thực là tâm hồn không bị lay động trước những thực tại của xã hội đầy danh và lợi. An nhiên thực là tôi không làm mục vụ cầm chừng và an trú trong chức vụ để bảo toàn khát vọng riêng của mình. An nhiên thực là tôi không chối bỏ bản chất ơn gọi của một Ki-tô hữu hay một tu sĩ nhưng sống trọn chức phận của mình trong lời mời gọi của Thiên Chúa.
Lạy Chúa Giê-su, xin cho chúng con có được một tâm hồn chân thành và khao khát tìm Chúa trong cuộc đời chúng con, để chúng con có thể sống trong đường lối của Chúa. Xin Thánh Thần Chúa xuống trên mỗi người chúng con, dẫn chúng con đến bên Chúa Giê-su để chúng con thờ lạy Người như khi xưa Chúa đã dẫn các nhà chiêm tinh đến bên Chúa Hài Đồng để các ông thờ lạy bằng một tâm hồn tin yêu và chân thành. Amen.
THÁI ĐỘ CỦA CON NGƯỜI TRÊN CON ĐƯỜNG TÌM KIẾM CHÚA (Lm. Gioan Baotixita Nguyễn Văn Thuật, SVD)
Chúng ta vừa mừng đại lễ Chúa Giáng Sinh, một ân sủng tuyệt vời mà Thiên Chúa dành cho nhân loại. Ngày hôm nay, Giáo Hội mừng lễ Chúa Hiển Linh, mà chúng ta thường gọi là lễ Ba Vua. Lễ Hiển Linh là ngày lễ Thiên Chúa tỏ mình ra cho nhân loại. Thiên Chúa không chỉ tỏ mình ra cho Dân riêng của Ngài mà còn cho muôn dân.
Trong bài đọc I, ngôn sứ Isaia cho thấy trước ngày Thiên Chúa sẽ ban ơn cứu độ của Ngài như vinh quang cho Giêrusalem và như ánh sáng cho muôn dân. Trong bài đọc II, thánh Phaolô nhắc nhở cho các tín hữu của ngài về mầu nhiệm cứu độ của Thiên Chúa. Theo mầu nhiệm này, Thiên Chúa chọn dân Do Thái như dân riêng để chuẩn bị cho Đấng Cứu Thế ra đời; nhưng khi Ngài đến, Ngài sẽ ban ơn cứu độ cho tất cả mọi người qua niềm tin của họ vào Đức Kitô.Qua bài Tin Mừng của Thánh Mátthêu, chúng ta thấy hình ảnh ba nhà đạo sĩ lên đường tìm kiếm Hài Nhi nhờ ngôi sao lạ dẫn đường. Xen kẽ vào đó là thái độ thờ ơ lạnh nhạt của dân Do Thái và sự gian xảo, độc ác, bày mưu lập kế của vua Hêrôđê. Cho nên, trong bài chia sẻ ngày hôm nay, tôi muốn đưa ra hai thái độ để chúng ta cùng nhau chiêm ngắm, một làthái độ khao khát tìm kiếm Chúa của các nhà chiêm tinh và hai làthái độ bày mưu lập kế để giết Chúa Hài Đồng của vua Hêrôđê.
- Các nhà chiêm tinh khao khát tìm kiếm Chúa
Tin Mừng Mátthêu thuật lại câu chuyện ba nhà chiêm tinh hăng hái lên đường tìm kiếm Chúa Hài Đồng để bái lạy. Hành trình của các nhà chiêm tinh trái ngược với hình ảnh thờ ơ lạnh nhạt của dân Do Thái thời bấy giờ, cách riêng các thượng tế và kinh sư. Người Do Thái trông chờ từng ngày, từng giờ, từng phút và chuẩn bị cho việc đón Đấng Cứu Thế ra đời. Họ trông chờ nhưng họ không tìm kiếm. Ngay thời điểm đó, họ bằng lòng với cuộc sống thực tại, xa hoa, phú quý và không nhất thiết cần đến ánh sáng của sự sống, ánh sáng của sự thật và chân lý. Hình ảnh các nhà chiêm tinh tìm kiếm Chúa cho thấy nỗi lòng của những ai khao khát tìm kiếm ơn cứu độ của Thiên Chúa. Thánh Mátthêu thuật lại một cách cặn kẽ: “Khi Đức Giêsu ra đời tại Bêlem, miền Giuđa, thời vua Hêrôđê trị vì, có mấy nhà chiêm tinh từ phương Đông đến Giêrusalem, và hỏi: “Đức Vua dân Do Thái mới sinh, hiện ở đâu? Chúng tôi đã thấy vì sao của Người xuất hiện bên phương Đông, nên chúng tôi đến bái lạy Người.” (Mt 2,1-2). Họ không sợ đường xa, trời tối, nguy hiểm, gió lạnh mùa đông, và nhất là theo dấu một vì sao mong manh. Họ không nản lòng khi mất dấu ngôi sao; họ vào Thành Giêrusalem với hy vọng sẽ tìm được Ngài trong lịch sử. Và khi được hướng dẫn của Kinh Thánh (Mk 5:1), họ lại tiếp tục lên đường. Họ mừng vui khi thấy ngôi sao tái xuất hiện, và họ đã thấy Hài Nhi. Lòng khao khát, sự hy sinh, mong chờ của họ đã được đền đáp bằng việc diện kiến thánh nhan của Ngôi Lời Nhập Thể.
Hành trình tìm kiếm Ngôi Lời Nhập Thể cũng giống như hành trình đức tin của mỗi người chúng ta. Ngày xưa, nhờ ngôi sao lạ mà các nhà chiêm tinh tìm được Chúa. Ngày hôm nay, ngôi sao dẫn đường cho chúng ta chính là Tin Mừng của Chúa. Chúng ta phải hăng hái nhiệt thành tìm hiểu lời Chúa,bởi vì lời Chúa sẽ dẫn đưa chúng ta tới cuộc đời và sứ vụ của Chúa Giêsu, mà Chúa Giêsu chính là ánh sáng thật, là sự sống đời đời. Cho nên, trách nhiệm của mỗi người chúng ta là phải trở thành ngọn đèn chiếu sáng, là cầu nối tình yêu, là ngôi sao lạ dẫn đưa mọi người chạy đến với Ngôi Lời Nhập Thể. Chúng ta phải siêng năng đọc lời Chúa, tìm hiểu cặn kẽ Lời của Ngài để hiểu được thánh ý của Ngài muốn nói với chúng ta những gì để chúng ta sống và đem ra thực hành.
- Vua Hêrôđê bày mưu lập kế để giết Chúa Hài Đồng
Khi nghe tin Đức Giêsu chào đời, vua Hêrôđê cảm thấy bối rối và lo sợ. Ông lo sợ cho quyền lợi của mình bị đánh mất, lo sợ cho chiếc ghế của mình bị lung lay. Cho nên, ông đã bày mưu lập kế để tiêu diệt vị vua sắp sinh này. “Bấy giờ Vua Hêrôđê bí mật vời các nhà chiêm tinh đến, hỏi cặn kẽ về ngày giờ ngôi sao đã xuất hiện. Rồi vua phái các vị ấy đi Bêlem và dặn rằng:“Xin quý ngài đi dò hỏi tường tận về Hài Nhi, và khi đã tìm thấy, xin báo lại cho tôi, để tôi cũng đến bái lạy Người.” (Mt 2,7-8). Bản chất của một con người ích kỷ, độc ác, vun vén cho tư lợi của bản thân lập tức trỗi dậy trong con người của vua Hêrôđê. Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, nếu không cẩn thận chúng ta cũng có thể trở thành một Hêrôđê đích thực. Chúng ta không bày mưu lập kế để giết Chúa Hài Đồng nhưng chúng ta đang hủy hoại đường hướng, lối sống và công trình của Ngài ở trần gian. Nếu chúng ta không có niềm tin xác tín, một lòng yêu mến Chúa tuyệt đối, chúng ta dễ rơi vào lối suy nghĩ của vua Hêrôđê năm xưa.
Thiết nghĩ, Ngôi Lời Nhập Thể không cần châu báu, vàng bạc, quyền hành để cai trị nhưng Ngài đến để cứu vớt nhân loại. Chúa Giêsu chấp nhận sinh ra trong máng cỏ để cứu tội lỗi mà chúng ta trót phạm làm mất lòng Chúa. Cho nên, mỗi người chúng ta cần phải ý thức được nếp sống của mình, ý thức mình là con cái của Thiên Chúa, con cái của ánh sáng. Cũng giống thánh Phaolô trong thư gửi tín hữu Êphêxô đã nói rằng: “Xưa anh em là bóng tối, nhưng bây giờ, trong Chúa, anh em lại là ánh sáng; mà ánh sáng đem lại tất cả những gì là lương thiện, công chính và chân thật. Anh em hãy xem điều gì đẹp lòng Chúa. Đừng cộng tác vào những việc ấy ra mới đúng, vì những việc chúng làm lén lút, thì nói đến đã nhục rồi…. Anh em hãy cẩn thận xem xét cách ăn nết ở của mình, đừng sống như kẻ khờ dại, nhưng hãy sống như người khôn ngoan, biết tận dụng thời buổi hiện tại, vì chúng ta đang sống những ngày đen tối. Vì thế, anh em đừng hóa ra ngu xuẩn, nhưng hãy tìm hiểu đâu là ý Chúa” (Ep 5,8-17).
Trong cuộc sống, không phải cứ có đạo là gặp được Chúa. Không phải cứ giỏi giáo lý là biết Chúa. Muốn gặp được Chúa phải có thiện chí đi tìm. Muốn biết Chúa, phải dấn thân lên đường. Ba Vua là những người ngoại đạo đến từ rất xa, nhưng đã trở nên gương mẫu cho ta trong việc đi tìm và hiểu biết Chúa. Các ngài có tâm hồn thiện chí.
Ước gì mỗi người chúng ta qua ánh sáng lời Chúa ngày hôm nay cũng biết học hỏi gương của các nhà chiêm tinh, hăng hái lên đường để tìm kiếm Chúa, tìm kiếm ơn cứu độ mà Thiên Chúa dành tặng cho nhân loại. Ước gì chúng ta đừng lặp lại lỗi lầm của người Do Thái, mơ ước một vị vua quyền thế và cao sang, một vị vua chỉ dành cho người Do Thái hay các Kitô hữu, mà chúng ta phải biết rằng Thiên Chúa là của tất cả mọi người, của mọi dân tộc, của kẻ lành cũng như người bất lương. Vì Con Thiên Chúa đến để cứu vớt chứ không phải để lên án hay loại bỏ.
Lạy Chúa, xin cho chúng con là ngôi sao dẫn đường, là ngọn đèn của Chúa, là ánh sáng của sự thật, là men là muối ướp mặn cho người và cho đời, để mọi người nhìn vào đời sống của chúng con mà nhận biết được sự Nhập Thể của Con Ngài. Xin cho chúng con có một đời sống đạo trong sáng như ngôi sao sáng để đưa dẫn nhiều tâm hồn về với Chúa.