Bài Ðọc I: Is 42, 1-4. 6-7
“Này là tôi tớ Ta, Ta hài lòng về người”.
Trích sách Tiên tri Isaia.
Ðây là lời Chúa phán: “Này là tôi tớ Ta mà Ta nâng đỡ, là người Ta chọn, Ta hài lòng về người. Ta ban Thần trí Ta trên người. Người sẽ xét xử chư dân. Người sẽ không lớn tiếng, không thiên vị ai; không ai nghe tiếng người ở công trường. Người không bẻ gẫy cây lau bị giập, không dập tắt tim đèn còn khói. Người trung thành đem lại lẽ công bình. Người sẽ không buồn phiền, không nao núng, chỉ lo đặt công lý trên địa cầu, vì trăm đảo mong đợi lề luật người.
Ta là Chúa, Ta đã gọi con trong công lý, đã cầm lấy tay con, đã gìn giữ con, đã đặt con thành giao ước của dân, và nên ánh sáng của chư dân, để con mở mắt cho người mù, đưa ra khỏi tù những người bị xiềng xích, đưa ra khỏi ngục những người ngồi trong tối tăm”.
Ðó là lời Chúa.
Ðáp Ca: Tv 28, 1a và 2. 3ac-4. 3b và 9b-10
Ðáp: Chúa sẽ chúc phúc cho dân Người trong cảnh thái bình (c. 11b).
Xướng: 1) Các con cái Thiên Chúa hãy dâng kính Chúa, hãy dâng kính Chúa vinh quang xứng với danh Người; hãy mang lễ phục thánh để thờ lạy Chúa. – Ðáp.
2) Tiếng Chúa vang dội trên mặt nước, Chúa ngự trên muôn ngàn sóng nước. Tiếng Chúa phán ra trong uy quyền, tiếng Chúa phán ra trong oai vệ. – Ðáp.
3) Thiên Chúa oai nghiêm làm cho sấm sét nổ ran, và trong thánh đài của Chúa, mọi người kêu lên: Vinh quang! Chúa ngự trị trong cơn hồng thuỷ, và Chúa làm vua ngự trị tới muôn đời. – Ðáp.
Bài Ðọc II: Cv 10, 34-38
“Chúa dùng Thánh Thần mà xức dầu tấn phong cho Người”.
Trích sách Tông đồ Công vụ.
Trong những ngày ấy, Phêrô mở miệng nói rằng: “Quả thật, tôi nghiệm biết rằng Thiên Chúa không thiên tư tây vị, nhưng ở bất cứ xứ nào, ai kính sợ Người và thực hành sự công chính, đều được Người đón nhận. Thiên Chúa đã sai Lời Người đến cùng con cái Israel, loan tin bình an, nhờ Chúa Giêsu Kitô là Chúa muôn loài. Như anh em biết, điều đã xảy ra trong toàn cõi Giuđa, khởi đầu từ Galilêa, sau khi Gioan đã rao giảng phép rửa: ấy là Chúa Giêsu thành Nadarét. Thiên Chúa đã dùng Thánh Thần và quyền năng mà xức dầu tấn phong cho Người. Người đi qua mọi nơi, ban bố ơn lành và chữa mọi người bị quỷ ám, bởi vì Thiên Chúa ở với Người”.
Ðó là lời Chúa.
Alleluia: x. Mc 9, 7
Alleluia, alleluia! – Các tầng trời mở ra, tiếng Chúa Cha tuyên phán: “Này là Con Ta yêu dấu, hãy nghe lời Người”. – Alleluia.
Phúc Âm: Lc 3, 15-16. 21-22
“Khi Chúa Giêsu đã chịu phép rửa và đang cầu nguyện thì trời mở ra”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.
Khi ấy, trong lúc dân chúng đang mong đợi, và mọi người tự hỏi trong lòng rằng: “Gioan có phải là Ðấng Kitô không?”, Gioan lên tiếng bảo mọi người rằng: “Phần tôi, tôi rửa anh em trong nước, nhưng Ðấng cao trọng hơn tôi đang đến, và tôi không xứng đáng cởi dây giày cho Người, chính Người sẽ rửa anh em trong Chúa Thánh Thần và trong lửa!”
Vậy khi tất cả dân chúng đã chịu phép rửa, và chính lúc Chúa Giêsu cũng đã chịu phép rửa xong, Người đang cầu nguyện, thì trời mở ra và Thánh Thần Chúa ngự xuống trên Người dưới hình chim bồ câu, và có tiếng từ trời phán: “Con là Con yêu dấu của Cha, Con đẹp lòng Cha”.
Ðó là lời Chúa.
Bài giảng chủ đề:
PHÉP RỬA KHAI MỞ KỶ NGUYÊN MỚI
Lm. Phaolô Nguyễn Hữu Thiện, SVD
Nhiều người đặt cầu hỏi rằng đức giáo hoàng có phải xưng tội không, nếu có thì ai có thể giải tội cho ngài. Để trả lời cho câu hỏi này, trước hết chúng ta phải thừa nhận rằng đức giáo hoàng cũng là con người, mà đã là con người thì đều có tội và cần đến ơn tha thứ của Chúa qua bí tích Hoà giải. Vì vậy đức giáo hoàng cũng phải xưng tội và có thể xưng với bất cứ linh mục nào có năng quyền giải tội. Hôm nay chúng ta thấy một điều bất ngờ hơn khi chúng ta bắt gặp hình ảnh Chúa Giêsu, Đấng Chí Thánh không vương tội lụy nào, lại xếp hàng chung với các tội nhân để được Gioan làm phép rửa.Thánh lễ Chúa chịu phép rửa nhấn mạnh những thời khắc kết thúc và khởi đầu. Trước hết là kết thúc mùa giáng sinh và khởi đầu mùa thường niên, tiếp đến là kết thúc thời gian Chúa Giêsu sống ẩn dật và khởi đầu sứ vụ công khai rao giảng về Nước Thiên Chúa…
- Tại sao Chúa Giêsu chịu phep rửa trong khi Ngài không có tội?
Tin Mừng hôm nay cho chúng ta thấy một hình ảnh đáng ngạc nhiên, đó là đông đảo những tội nhân đang xếp hàng lần lượt để được Gioan làm phép rửa, có bóng dáng của Chúa Giêsu. Hơn nữa Thánh Gioan còn giới thiệu Chúa Giêsu là Đấng sẽ ban phép rửa cao trọng vượt xa phép rửa của ông: “Phần tôi, tôi rửa anh em trong nước. Còn Người, Người sẽ làm phép rửa cho anh em trong Chúa Thánh Thần” (Lc 3,16)
Tại sao Chúa Giêsu lại chịu phép rửa, tại sao Chúa Giêsu lại chấp nhận dìm mình cùng một dòng sông với tội nhân, trong khi Ngài là Đấng chẳng vương chút tội luỵ nào? Để trả lời cho câu hỏi này, trước hết chúng ta cần đọc lại thư (Pl 2,6-7): “Đức Giêsu Kitô vốn dĩ là Thiên Chúa, mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì, địa vị ngang hành với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lễ, trở nên giống phàm nhân, sống như người trần thế”.
Chúa Giêsu hòa nhập vào dòng người đến lãnh nhận phép rửa, không phải để xin ơn tha tội, vì Ngài chẳng hề mắc một vết nhơ tội lỗi. Ngài chịu phép rửa trước hết là để nêu gương khiêm hạ cho mọi người, và để nói rằng từ nay Ngài cùng chung số phận với nhân loại tội lỗi. Tiếp đến Chúa Giêsu chịu phép rửa nhằm thánh hóa dòng nước để thanh tẩy trong phép rửa mà Ngài sẽ thiết lập. Chúa Giêsu không có tội, nhưng Ngài chịu phép rửa để sám hối thay cho toàn thể nhân loại đang cần phải sám hối, ăn năn để xin ơn tha thứ cho mọi tội lỗi con người đã phạm. Tiếp đến Người muốn nói lên một ý nghĩa khác, đó là loan báo cái chết và sự phục sinh của Người. Hành động dìm mình xuống nước là biểu hiệu cái chết, trồi lên khỏi nước là loan báo sự sống lại.
Sau này trên thập giá, Chúa Giêsu đã gánh lấy tất cả tội lỗi của nhân loại, và chết thay cho nhân loại đáng phải chết vì tội lỗi gây ra. Ở điểm này, chân dung Chúa Giêsu được thể hiện rõ nét về Đấng Mêsia mà ngôn sứ Isaia nói đến trong bài đọc 1, đó là người được Thiên Chúa tuyển chọn. Ngài hiền lành và dịu dàng, không lớn tiếng, không nỡ bẻ gãy cây lau bị dập, không dập tắt tim đèn còn khói. Sứ mạng của Ngài là đến để chữa lành và giải thoát nhân loại chúng ta.
- Một kỷ nguyên mới được mở ta
Tin Mừng lại cho chúng ta thấy, sau khi Chúa Giêsu được kéo lên khỏi nước và đang khi Ngài cầu nguyện thì thấy trời mở ra.
Kính thưa quý cộng đoàn, Chúa Giêsu đã chịu phép rửa, qua đó Ngài đã thanh tẩy dòng nước để từ nay những ai chịu phép rửa bằng nước này sẽ được thanh tẩy mọi tội lỗi. Nếu như xưa kia do sự bất tuân của một người là Ađam mà trời bị đóng lại, thì nay lại nhờ sự vâng phục của một người là Đức Giêsu mà “trời mở ra” cho nhân loại. Phép rửa của Chúa Giêsu đã mở ra một kỷ nguyên mới, Ngài là Ađam mới. Như chúng ta biết, Ađam xưa đã trượt ngã trong tội, cùng với Evà kéo theo sự chết vào trần gian; hôm nay qua phép rửa, Chúa Giêsu đã khai mào một kỷ nguyên tạo dựng mới cho nhân loại chúng ta.
- Phép rửa của Chúa Giêsu có liên hệ gì với phép rửa của chúng ta?
Như trong bài Tin Mừng, Gioan đã tiên báo về phép rửa của Chúa Giêsu sẽ thiết lập là phép rửa trong Thánh Thần để ban ơn tha thứ và cho chúng ta trở lại làm con cái Chúa. Khi nói về Phép Rửa của mình, Gioan đã quả quyết như thế này: “Tôi, tôi làm phép rửa cho anh em bằng nước, nhưng có Ðấng quyền thế hơn tôi đang đến, tôi không đáng cởi quai dép cho Người. Người sẽ làm phép rửa cho anh em trong Thánh Thần và Lửa”. (Lc 3,16). Lễ Chúa Giêsu chịu phép rửa nhắc cho chúng ta nhớ lại về Bí tích Rửa Tội mình đã lãnh nhận. Đây là bí tích quan trọng nhất và là cửa ngỏ để chúng ta lãnh nhận các bí tích khác.
Khi diễn tả bí tích Rửa tội, thánh Phaolô trong thư Côlôsê đã viết: “Khi anh em chiu phép rửa, anh em được mai táng với Đức Kitô, và trong phép rửa ấy, anh em cùng được sống lại với Đức Kitô… Đã có thời anh em bị chết về mặt tinh thần, nhưng giờ đây Thiên Chúa đã mang đến cho anh em cuộc sống mới cùng với Đức Kitô” (Cl 2,12-13). Khi lãnh nhận bí tích rửa tội, Chúa Giêsu mời gọi chúng ta tham dự sự chết và sống lại của Ngài. Trong phép rửa này, chúng ta được thanh tẩy mọi tội lỗi, tội tổ tông và tội riêng. Sau khi chịu phép rửa tội, chúng ta trở thành một tạo vật mới, là con Thiên Chúa, được thông dự vào sự sống thần linh, là chi thể của Đức Kitô và là đền thờ Chúa Thánh Thần. Chúng ta trở thành Kitô hữu sau khi chịu phép rửa tội, là người mang danh Đức Kitô, là con yêu dấu của Chúa.
Thánh lễ Chúa Giêsu chịu phép rửa hôm nay, mỗi người chúng ta luôn ý thức mình đã được lãnh nhận phép thánh tẩy và được sai đi sống chứng nhân là con dân nước trời, là con của Chúa, để chúng ta cũng giúp người khác trở về với ân sủng tước vị làm con cái Thiên Chúa. Chúng ta phải sống thế nào để ngày sau hết, Thiên Chúa gặp chúng ta và vỗ về rằng: Con là con yêu dấu của Cha, Cha hài lòng về con.
Lạy Chúa Giêsu, tuy Ngài là Đấng Chí Thánh, nhưng đã khiêm nhường dìm mình cùng một dòng sông với hàng ngũ tội nhân để khai mở cho chúng con sự sống mới qua phép rửa Ngài thiết lập là bí tích Thanh Tẩy. Xin cho chúng con biết trân trọng sự sống này và biết sống thế nào cho đẹp lòng Chúa để trở thành “con yêu dấu” của Chúa nhờ việc chúng con luôn sống đẹp ý Chúa. Amen.
CHÚA GIÊSU TỰ HẠ MÌNH XUỐNG
Lm. Phanxicô Xaviê Nguyễn Tất Đạt, SVD
Vào khoảng giữa thế kỷ 19, khi bệnh phong cùi bùng phát và lan rộng trong dân chúng vùng đảo Hawaii, nhà cầm quyền đã đối phó bằng cách thiết lập ra những trang trại dành cho người phong cùi tại một đảo nhỏ xa xôi tên là Môlôkai. Và tất cả mọi người lây nhiễm phong cùi bị cưỡng chế rời gia đình, người thân và phải sống cách biệt trong những trang trại ấy cho đến mãn đời.
Giữa một xã hội đang cố xa lánh những con người lây nhiễm căn bệnh ghê gớm ấy, lại xuất hiện một linh mục trẻ người Bỉ, Cha Damien De Veuster; cha đã xin phép bề trên để được đi theo và phục vụ cho những người phong cùi đang đau khổ vì bị ruồng bỏ, bị mọi người xa lánh ấy. Một điều mà cha Damien đã nhận ra, đó là nếu muốn giúp đỡ, an ủi những người phong cùi, chỉ có một cách duy nhất là đến ở với họ.
Sau một thời gian đến sống giữa những người cùi, sự yêu thương chăm sóc ân cần của cha đã làm cho cuộc sống của họ thay đổi hoàn toàn. Từ chỗ xa lạ, mặc cảm về thân phận ô uế của mình, lúc bấy giờ họ được đối xử tử tế như người anh em. Họ có thể gần gũi, ôm ấp, chia sẻ với ngài và không còn lẩn tránh hay mặc cảm nữa. Còn cha Damien từng ngày, từng giờ cảm nghiệm sâu sắc thân phận của người cùi. Cha hiểu được thế nào là tâm hồn tuyệt vọng, tan vỡ, nhục nhã. Chính vì vậy, cha đã giúp đỡ và giảng dạy họ một cách rất hiệu quả. Cuộc sống và sự quên mình phục vụ của cha thánh Damien giúp chúng ta cảm được việc Chúa Giêsu làm trong Tin Mừng hôm nay: Việc Chúa Giêsu chịu phép rửa.
Giáo Hội mừng lễ Chúa Giêsu chịu phép rửa, đánh dấu sự bắt đầu cuộc đời rao giảng Tin Mừng Nước Thiên Chúa của Ngài. Chúng ta biết rằng Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa, Ngài là Đấng hoàn toàn vô tội, nghĩa là không vướng một khuyết điểm hay một tội lỗi nào. Ngài bị cám dỗ nhưng không bị sa ngã. Vậy mà bài Tin Mừng hôm nay thuật lại việc Chúa Giêsu đến với Gioan để xin lãnh nhận phép rửa.
Theo suy luận bình thường, Ngài đâu cần lãnh phép rửa của Gioan, vì phép rửa là một dấu hiệu sám hối chỉ dành cho kẻ có tội. Có tội mới cần sám hối, có nhơ bẩn mới cần tẩy rửa, còn “ai đã sạch rồi, thì không cần phải rửa” (Ga 13,10). Khi dìm mình thật sâu trong dòng nước, Chúa Giêsu chia sẻ cùng một dòng nước với những hối nhân. Chúa Giêsu tỏ mình ra không chỉ bằng cách sống giữa nhân loại, mà còn qua sự cảm thông với người tội lỗi đang cần Ngài cứu độ. Ngài sống cho con người bằng cách đón nhận vào mình đời sống thực thụ của họ, để trọn vẹn liên đới với họ mọi mặt, kể cả mặt yếu đuối, tăm tối, đơn hèn, nhất là thân phận tội nhân. Ngài đã tự nguyện gánh tội trần gian, đã tự hạ chịu hết mọi nỗi đau của toàn thể dân mình, mặc dầu Ngài là con Thiên Chúa chẳng hề vướng tội nhơ. Ngài đã nhẫn nhục cúi xuống lãnh nhận phép rửa thống hối chỉ vì muốn liên đới với sự hoán cải của cả dân tộc. Vì thế, Ngài đã trở thành “hiện thân của tội lỗi”, như thánh Phaolô nói: “Thiên Chúa đã biến Người thành hiện thân của tội lỗi vì chúng ta” (2 Cr 5,21).
Điều Chúa Giêsu thực hiện hôm nay cũng là khuôn mẫu cho công cuộc rao giảng công khai của Ngài sau này. Ngài không xua đuổi, xa lánh những người tội lỗi; cũng không ở yên chờ đợi họ tìm đến, nhưng Ngài đã đi tìm và đến với họ. Ngài đã trở nên bạn bè để nâng dậy và gánh tội của họ.
Ngài hòa nhập với những người tội lỗi, đến nỗi bị người đương thời quy kết là người tội lỗi, và bị đối xử như kẻ tội lỗi, tuy người hoàn toàn vô tội. Và thực sự, Ngài đã bị đối xử, bị kết án, và bị hành hình như một tử tội.
Chiêm ngắm Đấng Cứu Thế cúi mình chịu phép rửa, chúng ta hiểu được thế nào là tình yêu và hiệp thông: Một tình yêu vui lòng tự hủy để cùng đồng hành với nhân loại tội lỗi cho đến cùng, một tình yêu sẵn sàng chia sẻ trọn vẹn cho con người, một tình yêu chấp nhận cúi xuống để nâng con người chỗi dậy cùng bước về nhà Cha.
Mỗi người chúng ta đều đã chịu Phép Rửa của Đức Kitô trong Thánh Thần, chúng ta được mời gọi sống Phép Rửa mà chúng ta đã lãnh nhận, không phải chỉ là một Bí Tích được chịu một lần rồi thôi, mà còn là chính cuộc sống yêu thương và hiệp thông với Ba Ngôi Chí Thánh; Phép Rửa này không chỉ là một nghi lễ tẩy sạch tội tổ tông, mà còn là một biến cố mở đầu cho một cuộc hành trình, hay nói đúng hơn, một cuộc đấu tranh và chiến thắng tội lỗi. Như thế, con đường để được cứu rỗi là một sự lựa chọn dứt khoát: chọn Thiên Chúa thay vì ma quỷ, chọn điều thiện thay vì điều ác.
Xin cho chúng ta biết mai táng cái tôi ích kỷ và sống rạng rỡ trong sự tự do của Thánh Thần, để học cùng Chúa Giêsu bài học khiêm nhường và yêu thương phục vụ hết mọi người, không phân biệt, không loại trừ, nhất là những anh em nghèo khổ và bệnh tật đang cần một tình yêu chia sẻ, đỡ nâng và trao ban trọn vẹn: trong tinh thần yêu thương quên mình của Đức Kitô.