♦ Tu sĩ P.X. Nguyễn Trí Long, SVD
Trong Kinh Thánh, tên tuổi của thánh Giuse được nhắc đến rất ít. Nhưng, những việc làm của ngài thuyết phục chúng ta hơn bất cứ lời nào được ghi chép. Cho nên, ngài có nhiều danh xưng như: vị hôn phu của Đức Maria, người thợ mộc, người công chính, người được tuyển chọn làm cha nuôi của Chúa Giêsu, người quản gia trung tín trong kế hoạch của Thiên Chúa… Tuy nhiên, […] thánh Giuse là một con người bề ngoài hết sức bình thường nhưng bên trong có một nghị lực phi thường. Sự phi thường ấy chính là lòng can đảm.
- Can Đảm Trong Vai Trò Làm Chồng
Thứ nhất, thánh Giuse can đảm làm một người chồng yêu thương Đức Maria một cách đặc biệt. Ngài thuộc dòng dõi vua Đavít nhưng trong thời đại của ngài điều đó chẳng có ý nghĩa, vì dân Ítraen lúc đó bị đế quốc La Mã đô hộ. Cho nên, ngài cũng là người bình thường như bao người khác, muốn xây dựng một gia đình, có công ăn việc làm ổn định; hơn hết, ngài yêu mến và phụng sự Thiên Chúa. Nhưng ngài được Thiên Chúa tuyển chọn làm chồng Đức Maria như một người bảo hộ tinh thần. Thông thường người Do Thái cưới vợ phải qua hai giai đoạn: trước hết phải có một giao ước mang tính pháp lý, rồi sau một năm người chồng mới đón người phụ nữ về nhà sống chung như vợ chồng.
Trong giai đoạn đính hôn, Kinh Thánh kể rằng khi thánh Giuse biết tin Đức Maria có thai, ngài định tâm âm thầm rời bỏ Đức Maria (x. Mt 1,19-24). Sự quyết định rời bỏ âm thầm của ngài không do tức giận. Nếu kết hôn với Đức Maria, ngài cho mình sẽ cản trở kế hoạch của Thiên Chúa. Cho nên, ngài rút lui ngay trong giai đoạn hứa hôn với cả lòng thành kính. Nhưng không lâu sau, sứ thần báo mộng rằng ngài cũng được tham gia vào kế hoạch của Thiên Chúa; đồng thời, Thiên Chúa truyền cho ngài đem Đức Maria về nhà. Từ đó, ngài hết lòng chăm sóc, trở thành bạn thanh sạch của Đức Maria và làm cha nuôi của Chúa Giêsu. Đây thật sự là một quyết định can đảm của thánh Giuse, bởi nó không hề dễ dàng và là quyết định làm thay đổi hoàn toàn cuộc đời của thánh nhân.
- Can Đảm Trong Vai Trò Làm Cha Nuôi
Thứ hai, thánh Giuse can đảm làm một người cha nuôi dành trọn cả tình thương cho Chúa Giêsu. Nếu Đức Maria diễm phúc được cưu mang Chúa Hài Đồng, thì thánh Giuse là người đầu tiên được nhìn thấy và bồng ẵm Chúa Hài Đồng trên đôi tay đầy trách nhiệm. Hơn nữa, Kinh Thánh còn mô tả Chúa Giêsu là con bác thợ mộc, lớn lên trong khôn ngoan và ân sủng (x. Lc 2,40). Điều đó có ý muốn nói rằng, thánh Giuse có vai trò quan trọng trong cuộc đời của Chúa Giêsu. Chắc hẳn ngài đã dạy Chúa Giêsu rất nhiều điều: học biết thế nào là khôn ngoan, biết tương quan và cư xử với con người trong xã hội, và đặc biệt là biết cầu nguyện mật thiết với Thiên Chúa.
Ngoài ra, dù thánh Giuse chỉ là một người thợ mộc bình thường, nhưng ngài đã sống như một con người có nhân cách hoàn thiện; sự hoàn thiện nhân cách được biểu hiện qua tình thương sâu sắc và hy sinh thầm lặng mà ngài dành cho Chúa Giêsu và Mẹ Maria. Ngài là một con người mạnh mẽ nhưng có tâm hồn hiền dịu; một người chuyên chăm làm việc nhưng biết dành thời giờ cho gia đình, đặc biệt giúp Chúa Giêsu lớn lên trong hiểu biết, khôn ngoan, mẫu mực và nhân cách hoàn thiện. Việc chu toàn bổn phận làm cha nuôi Chúa Giêsu cách tốt đẹp cho thấy lòng cản đảm của thánh Giuse.
- Can Đảm Trong Việc Vâng Phục Thánh Ý Chúa
Thứ ba, thánh Giuse can đảm vâng phục thánh ý Thiên Chúa một cách tuyệt đối. Thật vậy, Thiên Chúa đã hướng dẫn và giúp thánh Giuse nhận ra ơn gọi của mình một cách rõ ràng. Đó là một người chồng của Đức Maria, cha nuôi của Chúa Giêsu, là trụ cột của Thánh Gia. Trong vai trò là trụ cột gia đình, thánh Giuse đã cho thấy lòng can đảm vâng theo thánh ý Thiên Chúa để bảo vệ Thánh Gia trong những lúc đối diện với khó khăn, thử thách.
Cụ thể, vào lúc bấy giờ, vua Hêrôđê muốn tìm giết con trẻ, bởi vì vua sợ đứa trẻ sẽ trở thành một vị vua mới có thể tranh giành ngôi báu trong tương lai (x. Mt 2,13-15). Khi nghe tin dữ đó, có lẽ thánh Giuse đã cảm thấy rất sợ hãi. Khi đối diện với hiểm nguy, ngài không thể không lo lắng, nhưng một khi tin rằng đây là thánh ý Chúa, ngài đã can đảm hành động cách dứt khoát; ngài xác tín rằng khi ngài khởi sự và can đảm làm theo ý Chúa, Chúa sẽ lo lắng cho mọi sự được thuận buồm xuôi gió.
Hơn nữa, khi đem gia đình sang Ai Cập, rồi sau vài năm từ Ai Cập trở về, thánh Giuse đều làm theo sự hướng dẫn của Chúa (x. Mt 2,13-15.19-21). Đồng thời, ngài trở về lại Ítraen nhưng không về Bêlem mà về lại quê hương Nadarét, theo sự mách bảo của sứ thần (x. Mt 2,22-23). Trong tất cả những biến cố thăng trầm đó, thánh Giuse phải thật can đảm và với tinh thần trách nhiệm mới gánh trên vai mình sự an nguy của Thánh Gia, vì hiểu rằng làm theo ý Chúa là quan trọng hơn bất cứ điều gì trong đời.
- Lòng Can Đảm Của Thánh Giuse Có Ý Nghĩa Gì Cho Tôi?
Tôi không thích các bức ảnh mô tả một thánh Giuse già nua. Tôi nghĩ rằng ngài phải còn trẻ, khỏe mạnh và hiểu biết về văn hóa của thời đại. Có khỏe mạnh và can đảm, thánh nhân mới có thể đi đường rất xa, nhất là cuộc chạy trốn qua Ai Cập. Có trẻ trung, ngài mới có thể làm nghề mộc cực nhọc để nuôi sống và chăm lo gia đình.
Thánh Giuse có tầm nhìn xa và luôn luôn thinh lặng, lắng nghe, tìm hiểu để thi hành lời Thiên Chúa. Tôi cũng được Chúa gọi một cách đặt biệt nhưng trong cuộc sống của mình, tôi nhận thấy tầm nhìn của bản thân vẫn còn nông cạn và chưa vượt qua những yếu đuối trong hoàn cảnh cụ thể. Noi gương thánh Giuse, tôi cố gắng nhận ra thánh ý Chúa và mau mắn thi hành. Hơn nữa, tôi cần học nơi ngài lòng can đảm và sống có trách nhiệm trong mọi việc, nhất là can đảm dấn thân yêu thương tha nhân vì Nước Trời như ngài đã yêu thương Chúa Giêsu và Mẹ Maria.
Kinh Thánh mô tả thánh Giuse là người công chính. Nhưng sự công chính của ngài được thể hiện qua lòng can đảm. Ngài luôn cố gắng nhận ra thánh ý Chúa và can đảm làm những điều đúng đắn, chính trực trước mặt Thiên Chúa trong vai trò làm cha nuôi của Chúa Giêsu, làm chồng và bạn thanh sạch của Đức Maria.
Lạy Chúa, hằng ngày con nhìn thấy Chúa Giêsu trên đôi tay bé nhỏ và rước Chúa vào lòng. Con cảm nhận được sự gần gũi với Chúa như thánh Giuse đã trực tiếp thấy và nuôi nấng Chúa. Xin cho con biết noi gương thánh Giuse là người được tuyển chọn và được thánh hiến cho Thiên Chúa để trở nên một con người can đảm. Dù có bất toàn, xin cho con biết quay trở về với Chúa và luôn can đảm làm theo thánh ý Ngài.