Thông điệp tháng 10/2024 từ Ban Lãnh Đạo Dòng Ngôi Lời
Anh em thân mến,
Chúng ta đã bắt đầu việc cử hành năm thánh kỷ niệm 150 năm Hội Dòng vào ngày 08 tháng 09 năm 2024 với niềm vui và hứng khởi to lớn cùng với lòng biết ơn và hy vọng. Với sự tham gia của mọi thành viên trong gia đình Arnoldus, các cộng tác viên truyền giáo, anh chị em giáo dân và quý ân nhân đã góp thêm phần màu sắc và sinh động trong việc cử hành lễ kỷ niệm này. Vào thời khắc lịch sử ý nghĩa này, “Tài liệu Tổng Tu Nghị thứ 19 của Dòng Ngôi Lời” cũng đã có sẵn để các cá nhân hay cộng đoàn có thể đọc, suy tư và hành động. Những cử hành lễ kỷ niệm 150 Năm bổ sung thêm sự hiểu biết của chúng ta và thực hiện những nhiệm vụ của Tổng Tu Nghị, và điều này không nên trở thành những gượng ép ràng buộc.
Tài liệu Tổng Tu Nghị thứ 19 (từ đây sẽ nói tắt là Tài liệu) là thành quả của một tiến trình lâu dài và vất vả trải dài suốt 3 năm, trải qua nhiều giai đoạn, liên quan đến tất cả các anh em tu sĩ và cộng đoàn, với sự tham gia của 3 Ban Chuẩn Bị, trong đó 2 ban mang tính quốc tế, tổng hợp những suy tư của các cộng đoàn, trong đó các tu sĩ trong giai đoạn đào tạo và anh chị em giáo dân cũng được tham gia, và được thúc đẩy bởi việc cầu nguyện và phân định liên lỉ, trước khi những tài liệu này được định hình cụ thể và trở thành bản hướng dẫn cuối cùng của Tổng Tu Nghị.
Tài liệu này bao gồm các tuyên ngôn và quyết định của Tổng Tu Nghị. Mặc dù Tài liệu diễn đạt các nhiệm vụ của Tổng Tu Nghị đối với toàn thể Hội Dòng cho nhiệm kỳ 6 năm 2024-2030, mỗi người trong chúng ta đều tham gia theo cách này hay cách khác để hình thành nên Tài liệu như hiện nay, và do đó, đều có trách nhiệm để đạt được các mục tiêu của nó.
Sự quan trọng đặc biệt của Tài liệu Tổng Tu Nghị này là nó ra đời vào thời điểm cử hành 150 năm Thành lập Hội Dòng. Tài liệu bao gồm các sửa đổi trong Hiến pháp (tổng 24 sửa đổi), trình bày nhiều quyết định cụ thể dưới dạng các quyết nghị và khuyến nghị (tổng 27 điều), nó cũng không cung cấp các câu hỏi ở cuối mỗi phần để thảo luận thêm như những tài liệu Tu Nghị trước đó, Tài liệu này cũng bao gồm tuyên ngôn của các cộng tác viên giáo dân trong các buổi hội thảo diễn ra trước Tổng Tu Nghị thứ 19 tại Nemi.
Khi suy gẫm về những mối quan tâm của Hội Dòng, Tài liệu thu hút chúng ta tập trung vào một vài khía cạnh quan trọng của đời sống và sứ vụ đáng được chúng ta chú tâm và tìm hiểu, ví dụ:
(a) căn tính của nhà truyền giáo liên văn hóa,
(b) sự đồng trách nhiệm trong việc đào tạo, hướng đến tính toàn diện và được hướng dẫn bởi Cẩm Nang Đào Tạo mới của Hội Dòng,
(c) Tông Đồ Thánh Kinh là nền tảng cho sự hiện diện của những Nhà Truyền Giáo Ngôi Lời,
(d) quá trình kỷ luật và minh bạch hướng đến tự chủ về tài chính,
(e) cam kết của chúng ta đối với Chương trình Hành động Laudato Si,
(f) sự đào tạo và linh hoạt truyền giáo của các cộng tác viên giáo dân Ngôi Lời,
(g) sự chuẩn bị cho việc xem xét tính đạo đức trong việc ứng dụng và sự liên can đến các phương tiện kỹ thuật số tiên tiến, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, vv…
Trong tất cả những khía cạnh trên, Tài liệu có ý đưa ra một cách tiếp cận toàn diện giúp chúng ta làm chứng và phục vụ hỗ tương ở các khía cạnh ad intra (nội tại) và ad extra (ngoại tại). Điều này có ý nhấn mạnh rằng việc làm chứng ad intra là nền tảng cho sứ vụ ad extra, và sứ vụ ad extra là sự mở rộng của việc làm chứng ad intra. Ý nghĩa này được gói gọn trong chủ đề của Tổng Tu Nghị: “Ánh Sáng của anh em phải chiếu giãi trước mặt thiên hạ” (Mt 5,16): Những môn đệ trung thành và sáng tạo trong một thế giới bị tổn thương.
Bao quát nội dung và bối cảnh của chủ đề Tổng Tu Nghị, tuyên bố này kêu gọi chúng ta đáp trả cách trung thành và sáng tạo đối với những hình thức tổn thương đa dạng của thế giới, thúc giục chúng ta trở nên ánh sáng chiếu giãi trước tha nhân. Để hiểu được ý nghĩa của cụm từ “chiếu giãi ánh sáng”, chúng ta phải quay trở về với đoạn Tin Mừng Mátthêu 5,14-16, Chúa Giêsu sử dụng ẩn dụ ánh sáng để giải thích bản chất và chức năng các môn đệ của Ngài.
Ngài nói với các ông “Anh em là ánh sáng thế gian.. ánh sáng của anh em phải chiếu giãi trước mặt thiên hạ…” Có chút không rõ về khái niệm giữa các khía cạnh bản chất (anh em là ánh sáng) và thuộc tính (ánh sáng của anh em) về vai trò môn đệ. Ở đây, Chúa Giêsu sử dụng khái niệm ánh sáng theo nghĩa ẩn dụ chứ không phải theo kiểu dụ ngôn. Ngài nói với các môn đệ của mình rằng họ là ánh sáng thế gian, và những việc tốt họ làm lan toả sự tốt lành của Chúa cho thế gan. Với tư cách là môn đệ trung thành của Chúa, nếu tôi là ánh sáng thế gian (bản chất) thì tôi phải chiếu giãi, chứ không phải ánh sáng của tôi (thuộc tính) phải chiếu giãi.
Tuy nhiên, sự rối nghĩa này có thể được làm sáng tỏ trong phương châm quý giá của chúng ta: “Tên của chúng ta là Sứ vụ của chúng ta”. Căn tính của tôi đó là tôi là một Ngôi Lời, và sứ vụ của tôi là trở nên Ngôi Lời cho người khác. Tương tự như vậy, nếu tôi là ánh sáng, thì sứ vụ của tôi là trở nên ánh sáng cho người khác, đặc biệt là cho những ai bị tổn thương, như Tài liệu Tu Nghị đã diễn đạt cách cẩn trọng. Tài liệu là một tuyên bố xác quyết của chúng ta đối với việc xua tan bóng tối thế gian bằng việc là ánh sáng của Ngôi Lời.
Một yếu tố quan trọng khác trong đoạn Tin mừng là việc sử dụng sâu sắc hình ảnh ẩn dụ “thành phố” cùng với “ánh sáng” của Chúa Giêsu với ý hướng bổ sung chiều kích cộng đoàn đối với ánh sáng. Ngài nói rằng một thành phố xây trên đỉnh núi không thể bị che giấu. Trong thời đại của chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa vị chủng, cộng đoàn các môn đệ phải là ánh sáng làm chứng cho sự tốt lành của Thiên Chúa trong thế giới.
Các cộng đoàn liên văn hóa của chúng ta có một giá trị chứng nhân mạnh mẽ trong một thế giới đang bị tổn thương này. Các cộng đoàn phải là những cộng đoàn “đỉnh núi”. Việc cử hành năm thánh mừng 150 năm thành lập Hội Dòng mang lại thời cơ phù hợp để phân định cùng nhau, qua đó nhận dạng và bỏ đi những “chiếc thúng” che giấu các cộng đoàn “đỉnh núi”, che khuất khỏi việc là những dấu chỉ hữu hình về sự tốt lành của Thiên Chúa cho thế giới. Tài liệu kêu gọi chúng ta phải tin cậy với đặc sủng cộng đoàn và tăng cường một cách sáng tạo những động lực của đời sống và sứ vụ liên văn hóa, những điều này phải trở nên một phần trong các mục tiêu chính của chúng ta.
Con người thường có xu hướng hài lòng với việc giữ nguyên hiện trạng trong những việc chúng ta làm và cách chúng ta thực hiện. Chúng ta thường muốn đời sống và sứ vụ hằng ngày giống như bản sao của ngày trước đó bởi vì cách tiếp cận như vậy có thể dự đoán được, có sự liên tục, mang lại cảm giác an toàn và ổn định. Chúng ta thích tuân theo những nguyên tắc sẵn có để đảm bảo rằng chúng ta “đúng đắn chính trị” (politically correct). Chúng ta thậm chí có thể chọn thực hiện việc điều trị theo cùng một liệu pháp hay thậm chí đã lỗi thời đối với những căn bệnh mà chúng ta gặp phải, cho dù nhận ra rằng việc sử dụng giống phương thuốc thường xuyên và lặp lại như vậy có thể thấy rõ là không hiệu quả và thậm chí gây tổn hại.
Có những vết thương lâu năm và dai dẳng mà chúng ta thường kê những ‘đơn thuốc’ giống nhau. Đây là thời điểm để kiểm tra những cách tiếp cận như vậy và tìm kiếm những cách thức mới để gia tăng ảnh hưởng việc phục vụ của chúng ta. Do đó, thách thức trước tiên của chúng ta là khám phá ra những cách thức mới để làm linh hoạt, quản trị, phối hợp, cộng tác và đối thoại trong việc thực hiện sứ vụ của chúng ta, và không ngừng mở rộng những việc phục vụ chữa lành những tổn thương, và lan tỏa sự tốt lành của Thiên Chúa cho thế giới mà chúng ta đang sống.
Ắt hẳn, nhiều tu sĩ đã chân thành tìm kiếm những cách thức mới, và cố gắng đạt được một sự đột phá trong việc làm cho quyền năng chữa lành của Thiên Chúa trở nên rõ ràng hơn trong bối cảnh của mình. Trong các nỗ lực để truyền bá, thảo luận, lên kế hoạch, thi hành và lượng giá những tác động của việc thực hiện Tài liệu, chúng ta nhận thức rằng đó là một phần phục vụ truyền giáo của chúng ta mà chúng ta tìm kiếm những giải pháp cho những vấn đề của thế giới (ad extra). Đồng thời, trong khi mong muốn chữa lành những tổn thương của thế giới, chúng ta không được quên đi những tổn thương ngay trong “thế giới của chính mình” (ad intra).
Ôm lấy thế giới bị tổn thương cần có sự thừa nhận chân thành đối với những yếu đuối mong manh của chúng ta, vì chúng ta cũng là những người chữa lành bị tổn thương. Điều này làm cho chúng ta trở nên thấu cảm hơn đối với những người bị tổn thương và không để những tổn thương của chúng ta lây qua cho họ. Tinh thần của Tài liệu này là, với tư cách là những môn đệ trung thành và sáng tạo, chứng tá của chúng ta cho ánh sáng sẽ mang lại tác động to lớn trong việc xua tan đi bóng tối của một thế giới bị tổn thương.
Khi dấn thân làm cho mọi người nhận thấy sự tốt lành và lòng nhân từ của Thiên Chúa trong bối cảnh của Tỉnh Dòng, Miền Dòng và Giáo Điểm, với sự cộng tác của các cộng tác viên truyền giáo và anh chị em cộng sự viên giáo dân, những nhà truyền giáo Ngôi Lời không bỏ sót bất kỳ điều gì để nhận ra các mục tiêu của Tổng Tu Nghị thứ 19 nhằm “nâng cao sự phát triển vai trò môn đệ đích thực bằng cách củng cố căn tính SVD của mình, và trở nên sáng tạo trong các cách thức loan báo và làm chứng cho Chúa Kitô trong một thế giới bị tổn thương.”
♦ Cha Tổng Quyền Anselmo Ribeiro và Ban Lãnh Đạo
________________________
(Tu sĩ Giuse Hồ Xuân Hương chuyển ngữ; Linh mục Giuse Đỗ Nguyên Vũ, SVD hiệu đính bản dịch. Nguồn: Arnoldus Nota, October 2024, tr. 1-2).