Bài Ðọc I: Ge 2, 12-18
“Hãy xé tâm hồn chứ đừng xé áo các ngươi”.
Trích sách Tiên tri Giôel.
Bấy giờ Chúa phán: Các ngươi hãy thật lòng trở về với Ta trong chay tịnh, nước mắt và than van. Hãy xé tâm hồn, chớ đừng xé áo các ngươi. Hãy trở về với Chúa là Thiên Chúa các ngươi, vì Người nhân lành và từ bi, nhẫn nại, giầu lòng thương xót và biết hối tiếc về tai hoạ. Biết đâu Người sẽ trở lại, sẽ hối tiếc và sẽ ban lại phần phúc để có của lễ hiến tế dâng lên Chúa là Thiên Chúa các ngươi?
Hãy thổi kèn lên khắp Sion, hãy ra lệnh ăn chay, triệu tập một đại lễ, quy tụ dân chúng, ra lệnh mở đại hội, tập họp các bô lão, quy tụ các thiếu nhi và các trẻ còn măng sữa. Tân lang hãy ra khỏi nhà, và tân nương hãy ra khỏi phòng. Các tư tế là những kẻ phụng sự Chúa, hãy đứng giữa cửa chính và bàn thờ mà than khóc và kêu lên rằng: Lạy Chúa, xin thương xót dân Chúa, xin đừng để cho cơ nghiệp Chúa phải hổ thẹn, đừng để các dân tộc thống trị nó. Tại sao thiên hạ dám nói rằng: “Chúa của chúng ở đâu?” Chúa đã nhiệt thành với xứ sở Người và đã tha thứ cho dân Người.
Ðó là lời Chúa.
Ðáp Ca: Tv 50, 3-4. 5-6a. 12-13. 14 và 17
Ðáp: Lạy Chúa, nguyện thương con theo lòng nhân hậu Chúa (x. c. 3a).
Xướng: 1) Lạy Chúa, nguyện thương con theo lòng nhân hậu Chúa, xoá tội con theo lượng cả đức từ bi. Xin rửa con tuyệt gốc lỗi lầm, và tẩy con sạch lâng tội ác. – Ðáp.
2) Vì sự lỗi con, chính con đã biết, và tội con ở trước mặt con luôn; con phạm tội phản nghịch cùng một Chúa. – Ðáp.
3) Ôi lạy Chúa, xin tạo cho con quả tim trong sạch, và canh tân tinh thần cương nghị trong người con. Xin đừng loại con khỏi thiên nhan Chúa, chớ thu hồi Thánh Thần Chúa ra khỏi con. – Ðáp.
4) Xin ban lại cho con niềm vui ơn cứu độ, với tinh thần quảng đại, Chúa đỡ nâng con. Lạy Chúa, xin mở môi con, để miệng con sẽ loan truyền lời ca khen. – Ðáp.
Bài Ðọc II: 2 Cr 5, 20 – 6, 2
“Hãy làm hoà cùng Chúa đi… Bây giờ là cơ hội thuận tiện”.
Trích thư thứ hai của Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Cô-rintô.
Anh em thân mến, chúng tôi đây là sứ giả của Ðức Kitô, chính Thiên Chúa nhờ chúng tôi mà khích lệ anh em. Nhân danh Ðức Kitô, chúng tôi năn nỉ anh em hãy làm hoà cùng Thiên Chúa. Ðấng không hề biết đến tội lỗi thì Thiên Chúa đã làm Người thành thân tội vì chúng ta, để trong Người, chúng ta được trở nên sự công chính của Thiên Chúa.
Với tư cách là những cộng sự viên của Người, chúng tôi khuyên anh em đừng nhận lấy ơn của Thiên Chúa một cách vô hiệu. Quả thật Chúa phán: “Dịp thuận tiện đến rồi, Ta đã nhậm lời ngươi, vào ngày giải thoát, Ta đã cứu vớt ngươi”. Bây giờ là cơ hội thuận tiện, giờ đây là ngày cứu thoát.
Ðó là lời Chúa.
Câu Xướng Trước Phúc Âm: Tv 50, 12a và 14
Ôi lạy Chúa, xin tạo cho con quả tim trong sạch. Xin ban lại cho con niềm vui ơn cứu độ.
Phúc Âm: Mt 6, 1-6. 16-18
“Cha ngươi, Ðấng thấu suốt mọi bí ẩn, sẽ trả công cho ngươi”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: “Các con hãy cẩn thận, đừng phô trương công đức trước mặt người ta để thiên hạ trông thấy, bằng không các con mất công phúc nơi Cha các con là Ðấng ở trên trời. Vậy khi các con bố thí, thì đừng thổi loa báo trước, như bọn giả hình làm ở nơi hội đường và phố xá, để cho người ta ca tụng họ. Quả thật, Ta bảo các con, họ đã được thưởng công rồi. Các con có bố thí, thì làm sao đừng để tay trái biết việc tay phải làm, để việc con bố thí được giữ kín và Cha con, Ðấng thấu suốt mọi bí ẩn, sẽ trả công cho con.
“Rồi khi các con cầu nguyện, thì cũng chớ làm như những kẻ giả hình: họ ưa đứng cầu nguyện giữa hội đường và các ngả đàng, để thiên hạ trông thấy. Quả thật, Ta bảo các con rằng: họ đã được thưởng công rồi. Còn con khi cầu nguyện, thì hãy vào phòng đóng cửa lại mà cầu xin với Cha con, Ðấng ngự nơi bí ẩn, và Cha con, Ðấng thấu suốt mọi bí ẩn, sẽ trả công cho con.
“Khi các con ăn chay, thì đừng làm như bọn giả hình thiểu não: họ làm cho mặt mũi ủ dột, để có vẻ ăn chay trước mặt người ta. Quả thật, Ta bảo các con, họ đã được thưởng công rồi. Còn con khi ăn chay, hãy xức dầu thơm trên đầu và rửa mặt, để thiên hạ không biết con ăn chay, nhưng chỉ tỏ ra cho Cha con, Ðấng ngự nơi bí ẩn, và Cha con thấu suốt mọi bí ẩn, sẽ trả công cho con”.
Ðó là lời Chúa.
Bài giảng chủ đề:
ĐẠO ĐÚC TRUYỀN THỐNG
Lm. Phêrô Nguyễn Trọng Hiếu, SVD
Hàng năm Giáo Hội dành ra ngày Thứ Tư Lễ Tro và suốt Mùa Chay để nhắc nhở chúng ta ý thức về thân phận mỏng manh, mau qua chóng hết của con người: Hỡi người hãy nhớ mình là bụi tro, mai ngày sẽ trở về tro bụi. Vì thế, nghi thức xức tro trên đầu trong Thánh Lễ hôm nay nói lên ý nghĩa của sự sám hối và thái độ của những người nhìn nhận sự bất toàn của con người, nhìn nhận sự yếu đuối của chính mình để có thể vươn lên và cũng là để cảm thông và tha thứ cho anh chị em của mình.
Trong bài đọc I, ngôn sứ Giôen kêu gọi dân chúng “đừng xé áo nhưng hãy xé lòng” (Ge 2,13). Chúng ta biết, theo thói quen của người Do Thái, để tỏ lòng sám hối ăn năn, họ thường xé áo, rắc tro lên đầu… Đó là những hình thức bên ngoài diễn tả lòng thống hối bên trong. Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại ở hình thức bên ngoài (xé áo) mà không chú tâm sống ý nghĩa bên trong (xé lòng), thì người ta chỉ làm những việc đạo đức ấy một cách hời hợt, giả dối, và không mang lại ý nghĩa gì. Ngôn sứ Gioen kêu gọi hãy ăn năn, sám hối thật sự: “Các ngươi hãy thật lòng trở về với Ta trong chay tịnh, nước mắt và thống thiết than van” (Ge 2,12).
Ngôn sứ Giôen đã mạnh mẽ kêu gọi mọi người ăn năn sám hối và lời kêu gọi ấy gởi đến tất cả mọi người, không loại trừ ai: Hãy triệu tập các cụ già, tụ họp đám thiếu nhi, cũng như trẻ thơ còn đang bú, tân lang và tân nương (x. Ge 2,16). “Hãy trở về cùng Đức Chúa là Thiên Chúa của anh em,
bởi vì Người từ bi và nhân hậu, chậm giận và giàu tình thương” (Ge 2,13).
Hãy trở về mà không sợ hãi, vì đây là thời gian thuận tiện để trở về nhà, trở về nhà của Cha tôi và Cha anh em (x. Ga 20,17). Trở về để hòa cùng vào trong việc vui mừng của những người được thứ tha. Trở về để kinh nghiệm được sự dịu dàng chữa lành và hòa giải của Thiên Chúa. Hãy để Thiên Chúa chữa lành những vết thương tội lỗi của chúng ta và chu toàn lời ngôn sứ đã được thực hiện với cha ông chúng ta: “Ta sẽ ban tặng các ngươi một quả tim mới, sẽ đặt thần khí mới vào lòng các ngươi. Ta sẽ bỏ đi quả tim bằng đá khỏi thân mình các ngươi và sẽ ban tặng các ngươi một quả tim bằng thịt” (Ed 36,26).[1]
Khi chúng ta có tâm tình sám hối và thật sự trở về với Chúa và anh chị em, thì chúng ta hiểu sâu sắc hơn sứ điệp của Lời Chúa nói với chúng ta hôm nay. Qua bài Tin Mừng, Chúa đề nghị với chúng ta những thái độ xứng hợp khi làm những việc lành phúc đức. Đó là tâm tình khi cầu nguyện, ăn chay và thực thi bác ái.
- Cầu Nguyện: Cầu nguyện là đối thoại với Chúa. Cầu nguyện giúp ta nối lại tương quan giữa ta với Thiên Chúa, để giao hòa với Người là Cha hằng yêu thương và nâng đỡ chúng ta; đồng thời cầu nguyện giúp chúng ta vượt thắng những cạm bẫy, những chướng ngại để có thể sống công chính, thánh thiện. Chính Chúa Giêsu đã nhắc nhở chúng ta: Các con hãy cầu nguyện luôn, để khỏi sa vào chước cám dỗ (x. Lc 22,40).
- Ăn Chay: Đời sống đức tin cũng như thể xác, nếu không có sự khổ luyện, kiêng khem, thì chúng ta không vượt thắng được chính bản thân mình và sẽ trở thành nô lệ cho bản thân. Giáo Hội kêu gọi ăn chay với mục đích khổ chế thân xác, hãm mình đền tội để sám hối và hoán cải. Nhờ vào việc chay tịnh, chúng ta bắt thân xác này phải qui phục lý trí, để rồi lý trí hoàn toàn qui phục linh hồn và linh hồn hoàn toàn hướng về Thiên Chúa.
- Việc Bác Ái: Thực thi bác ái là điều Chúa Giêsu kêu gọi mọi người thực hiện, vì “mỗi lần các ngươi làm cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta vậy”(Mt 25,40). Nhưng Chúa dạy khi giúp người nghèo thì “đừng thổi loa”, “đừng cho tay trái biết việc tay phải làm, 4 để việc anh bố thí được kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh” (Mt 6,3). Những việc chia sẻ yêu thương, bác ái cho anh chị em đồng loại trong tinh thần khiêm nhường sẽ được Thiên Chúa hoàn trả gấp bội, như Ngài đã hứa.
Với Thứ Tư Lễ Tro hôm nay, chúng ta chính thức bước vào Mùa Chay, xin Chúa dạy chúng ta biết vận dụng mọi cơ hội, mọi phương cách để thực hành các điều Chúa dạy, đó là ăn chay, cầu nguyện, và thực hành việc bác ái, hầu thanh luyện tâm hồn mình khỏi tội lỗi và mở rộng lòng đón nhận anh chị em trong tình yêu thương của con cái một Cha trên trời.
[1] Đức Thánh Cha Phanxicô: Thứ Tư Lễ Tro 2018. https://masimpress.com/duc-giao-hoang/dgh-phanxico-bai-giang-thu-tu-le-tro-2018.
