(2 Sm 7,4-5.12.16; Rm 4,13.16-18.22; Mt 1,16.18-21.24a)
Tin mừng: Mt 1,16.18-21.24a
16 Ông Gia-cóp sinh ông Giu-se, chồng của bà Ma-ri-a, bà là mẹ Đức Giê-su cũng gọi là Đấng Ki-tô.
18 Sau đây là gốc tích Đức Giê-su Ki-tô : bà Ma-ri-a, mẹ Người, đã thành hôn với ông Giu-se. Nhưng trước khi hai ông bà về chung sống, bà đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần.
19 Ông Giu-se, chồng bà, là người công chính và không muốn tố giác bà, nên mới định tâm bỏ bà cách kín đáo.
20 Ông đang toan tính như vậy, thì kìa sứ thần Chúa hiện đến báo mộng cho ông rằng: “Này ông Giu-se, con cháu Đa-vít, đừng ngại đón bà Ma-ri-a vợ ông về, vì người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần.
21 Bà sẽ sinh con trai và ông phải đặt tên cho con trẻ là Giê-su, vì chính Người sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi của họ.”
24a Khi tỉnh giấc, ông Giu-se làm như sứ thần Chúa dạy.
————————
BÀI GIẢNG
THÁNH GIU-SE. MẪU GƯƠNG HÀNH ĐỘNG (Lm. Giuse Phan Hoàng Huy, SVD)
Khi nói đến thánh Giu-se, Hội Thánh luôn ca ngợi ngài là người công chính, là tôi tớ trung tín và khôn ngoan như được đọc trong kinh tiền tụng lễ thánh Giu-se. Trong khi đó, với những gì được thuật lại trong các sách Tin Mừng, chúng ta lại dường như chẳng nghe được thánh nhân nói một lời nào cả. Thay vào đó, những gì được nói về thánh Giu-se trong các trang Tin Mừng lại làm sáng lên mẫu guơng của một con người luôn hành động: hành động trong đức đin, hành động với tình yêu thương và hành động với sự hy sinh cao cả.
- Hành động trong đức tin
Thánh Giu-se đã trở thành một mẫu gương sáng ngời của một con người luôn hành động trong đức tin. Tin Mừng đã thuật lại những lần thánh Giu-se hành động một cách mau chóng với sự tin tưởng tuyệt đối. Chẳng hạn, khi biết Đức Ma-ri-a có thai, trong khi hai người chưa cùng chung sống, mà mình không phải là tác giả, thánh Giu-se định tâm lìa bỏ Đức Ma-ri-a cách kín đáo. Thế rồi, trong giấc mộng, thánh Giu-se đã được sứ thần Chúa báo cho biết đừng ngại đón Ma-ri-a về bởi Ma-ri-a mang thai do quyền năng Chúa Thánh Thần (x. Mt 1,18b-20). Và khi tỉnh giấc, thánh Giu-se đã thực hiện như lời sứ thần truyền (x. Mt 1,24). Đây quả là hành động của một người tin. Vì tin mà thánh Giu-se đã không thực hiện theo ý của mình, để rồi hoàn toàn chấp nhận hành động theo ý muốn của Thiên Chúa. Vì tin mà thánh Giu-se đã bỏ qua những tính toán riêng tư của mình. Phải là một người có lóng tin mạnh mẽ mới có thể đi đến hành động như thế. Chẳng dễ dàng hành động như thế nếu không có lòng tin vững vàng.
Chỉ khi tin, chúng ta mới dễ dàng đón nhận và thực hiện những điều dường như trái với lẽ thường tình tự nhiên. Trong cuộc sống thường ngày, chúng ta đều có kinh nghiệm, dường như mỗi ngày đều có những sự việc không như mong muốn xảy đến cho ta. Trong những trường hợp như thế, hầu hết chúng ta đều như muốn nổi loạn hơn là có một thái độ đón nhận trong tin yêu và phó thác. Gương đức tin của thánh Giu-se sẽ tăng thêm nghị lực và sức mạnh cho chúng ta trước những điều trái ý, những sự việc không mấy suôn sẻ thình lình ập đến với mình và những người thân trong gia đình. Chúng ta sẽ trở nên an vui hơn khi bất ngờ tai hoạ xảy đến, chẳng hạn như căn bệnh nan y mà mình hay người thân mắc phải, rồi những thất bại trong làm ăn kinh tế, hoặc chồng con nghiện ngập tứ đổ tường… Những điều này xảy đến với ai hay với gia đình nào cũng đều là những thử thách đức tin cả. Nhưng đức tin sẽ giúp chúng ta tin tưởng phó thác đời mình cho Thiên Chúa, vì chúng ta biết rằng Thiên Chúa hằng yêu thương và Ngài có đủ quyền năng để lo liệu cho chúng ta.
- Hành động với tình yêu thương
Không chỉ hành động với một đức tin mạnh mẽ, sống động, thánh Giu-se còn là mẫu gương về một con người hành động với tình yêu thương dạt dào. Những gì chúng ta đọc được trong Kinh Thánh nói đến thánh Giu-se làm sáng ngời về một con người luôn hành động vì yêu mến Thiên Chúa, yêu thương người thân, cụ thể là Đức Ma-ri-a và Chúa Giê-su. Với lòng mến Thiên Chúa, thánh Giu-se đã thi hành những lệnh truyền của Thiên Chúa cách mau chóng qua những lần lời sứ thần Chúa nói với ngài trong giấc mộng, như một sự đáp trả của tình yêu nồng cháy (x. Mt 1,24; 2,13-14.19-20). Với tình yêu thương và để đảm bảo sự an toàn cho Đức Ma-ri-a và Chúa Giê-su, thánh Giu-se đã lập tức, ngay trong đêm tối, đưa Đức Ma-ri-a và Hài Nhi Giê-su vượt mọi khó khăn, sang đất Ai Cập để tránh sự sát hại của bạo vương Hê-rô-đê (x. Mt 2,14). Bằng tình yêu của một người cha nhân hiền, thánh Giu-se đã khó nhọc lặn lội đường xa tìm kiếm Chúa Giê-su khi lạc mất Ngài trong dịp lên Đền Thờ; và chẳng một lời thở than trước lời của Chúa Giê-su: “Cha mẹ không biết là con có bổn phận ở nhà của Cha con sao?” (x. Lc 2,41-50).
Quả thực, tình yêu như một chất xúc tác, thúc đẩy con người có thể thực hiện được những hành động một cách phi thường. Mỗi ngày, chúng ta thực hiện biết bao nhiêu là công việc, những hành động liên quan đến đời sống tôn giáo, những hoạt động đóng góp cho xã hội, và những hành động chia sẻ nâng đỡ người thân trong gia đình. Nhưng thử hỏi động lực nào để chúng ta thực hiện tất cả những điều đó? Chắc chắn, khi chúng ta thực hiện mọi điều trong ngày sống của mình với một tình yêu thương thì mọi sự sẽ trở nên tốt đẹp. Với một tình yêu nồng cháy, chúng ta sẽ sống mối tương quan với Thiên Chúa mặn nồng hơn, sâu sắc hơn; những thực hành tôn giáo của chúng ta sẽ mạnh dạn, sôi động, chứ không hời hợt, èo uột, thiếu sức sống. Với một tình yêu thương chân thành, chúng ta sẽ có những hành xử không so đo tính toán thiệt hơn với người thân và tha nhân.
- Hành động với sự hy sinh cao cả
Hy sinh là chấp nhận những phần thiệt thòi, chấp nhận mất mát về mình, từ bỏ đi những quyền lời của bản thân, thậm chí cho đi cả mạng sống của mình nữa. Với cái nhìn như vậy, chúng ta không khó để nhận ra nơi thánh Giu-se một mẫu gương hy sinh bản thân để thực hiện ý muốn của Thiên Chúa, đem lại những điều tốt đẹp nhất cho Đức Ma-ri-a và Chúa Giê-su. Chắc hẳn thánh Giu-se cũng có những hoài bão, những kế hoạch, những dự tính riêng cho đời mình như bao người khác. Nhưng rồi, có thể nói, hành động đón Đức Ma-ri-a về nhà mình chính là khởi đầu cho một chuỗi dài những hành động quên mình của thánh Giu-se, để thánh ý và chương trình cứu độ của Thiên Chúa diễn tiến tốt đẹp. Chắc chắn thánh Giu-se đã phải hy sinh rất nhiều để lo toan cho cuộc sống gia đình. Tuy Kinh Thánh thuật lại việc thánh Giu-se đưa Đức Ma-ri-a và Hài Nhi Giê-su từ Bê-lem sang đất Ai Cập, rồi từ Ai Cập trở về Na-da-rét một cách rất nhẹ nhàng, nhưng đấy cả là một hành trình đầy những gian khó và mệt mỏi. Chúng ta khó có thể biết hết được những gì thánh Giu-se phải trải qua trong hành trình này. Ai đã từng tay trắng bắt đầu cho cuộc sống mới ở một nơi đất khách quê người sẽ thấu hiểu được những gian truân mà thánh Giu-se phải đối diện. Cuối cùng, thánh Giu-se chấp nhận lùi bước để cho Chúa Giê-su, nhân vật chính trong chương trình cứu độ của Thiên Chúa, được nổi bật qua sự đột ngột ngài biến mất, không còn được nhắc đến trong Kinh Thánh nữa, sau sự kiện Đức Giê-su lên đền thờ năm mười hai tuổi (x. Lc 2,41-51). Thánh Giu-se thật là mẫu gương hy sinh thầm lặng tuyệt vời!
Ngày nay, nơi nhiều gia đình từ thành thị đến nông thôn, chúng ta thấy thiếu vắng sự hy sinh của những người cha, người mẹ, người chồng, người vợ, để rồi bao cảnh đau buồn đáng tiếc xảy ra: vợ chồng ly than – ly dị, vợ chồng, con cái vướng vào những tệ nạn xã hội… Tất cả chỉ vì thiếu hy sinh cho nhau. Thật đáng buồn! Phải chăng, mỗi người dám quên mình, từ bỏ đi những thoả mãn đam mê cá nhân mà hướng đến niềm vui của người thân và tha nhân. Có như thế, chắc chắn chúng ta sẽ thấy được những nụ cười rạng rỡ thay cho những giọt nước mắt buồn thương.
Một vài suy nghĩ trên đây, phần nào giúp cho mỗi người chúng ta tự tin tiến bước trong đời sống đức tin và dấn thân phục vụ tha nhân. Mỗi khi chúng ta gặp những điều trắc trở trong đời, hãy biết nhìn lên gương thánh Giu-se, người đã vượt qua được mọi gian khó, với sự tin tưởng vào quyền năng của Thiên Chúa và phục vụ trong tình yêu và hy sinh. Nguyện xin thánh Giu-se, người đã luôn gìn giữ, bao bọc chở che cho gia đình Na-da-rét xưa, nâng đỡ và cầu bầu cùng Chúa cho chúng ta. Amen.
THÁNH GIUSE LÀ ĐẤNG CÔNG CHÍNH ( Lm. Giuse Nguyễn Trung Tâm, SVD)
Để nói về thánh Giuse, chúng ta không thấy hoặc rất ít sử liệu viết về ngài, ngoại trừ một vài lần được nhắc đến trong Thánh Kinh. Nhưng thánh Giuse đã được Giáo Hội tuyên xưng với rất nhiều tước hiệu, và có lẽ tước hiệu Giuse – Người Công Chính là một tước hiệu phản ánh rõ nét cuộc đời của thánh nhân hơn cả, và đời sống công chính cũng là mẫu gương cho chúng ta noi theo. Như vậy, chúng ta hiểu công chính là như thế nào, và những chiều kích nào làm nên sự công chính nơi thánh nhân?
- Công Chính Là Gì?
Công chính trước tiên là trả lại cho người khác những gì thuộc về họ. Nói khác đi, công chính là không nhận những gì không phải là của mình, không thuộc về mình. Đó là sự công minh chính trực của một con người. Tin Mừng tường thuật, “Ông Giuse, chồng bà, là người công chính và không muốn tố giác bà, nên mới định tâm bỏ bà cách kín đáo” (Mt 1,19). Theo lẽ thường, việc thánh Giuse định tâm từ bỏ Đức Maria khi hay tin bà mang thai, nhưng tác giả không phải là mình. Điều đó cho thấy thánh Giuse là người công chính, vì ngài biết và nhận thức rõ, điều đó không thuộc về mình và cũng không phải của mình. Và cũng từ câu chuyện đó, theo lối giải thích xưa kia thì thánh Giuse định trốn đi vì nghi ngờ Đức Maria. Nhưng theo các nhà chú giải thời nay thì thánh Giuse định tâm bỏ trốn, vì ngài nhận ra chức vụ làm cha nuôi Đấng Cứu Thế thật là lớn lao, vượt quá sức của ngài. Có lẽ, đây là lý do làm cho thánh nhân định tâm bỏ đi cách kín đáo. Và chỉ khi Sứ Thần của Thiên Chúa báo tin cho ngài, thì thánh nhân mới dám lãnh nhận trách vụ cao cả này. Chính nhờ sự công chính này nơi thánh Giuse mà Đức Giêsu nhập thể làm người, và Thiên Chúa sẽ thực hiện chương trình cứu độ nhân loại nơi Ngôi Lời Nhập Thể.
Trong bài đọc một trích sách Samuel quyển thứ hai, và bài đọc hai trong thư thánh Phaolô Tông Đồ gửi tín hữu Rôma, Thiên Chúa đã hứa ban cho tổ phụ Ápraham và vua Đavít một dòng dõi và vương quyền trường tồn đến muôn đời. Giờ đây, lời hứa ấy đang dần trở thành hiện thực khi Con Thiên Chúa đang được thánh Giuse cưu mang và dưỡng dục. Dù rằng, những điều ngài sẽ thực thi cho Đức Maria và Hài Nhi Giêsu chỉ qua giấc mộng, nhưng thánh nhân vẫn âm thầm, thinh lặng và trung tín thi hành điều mà Thiên Chúa gọi mời.
- Sự Công Chính Nơi Thánh Giuse Thể Hiện Qua Đời Sống Tin Tưởng và Phó Thác
Qua bài Tin Mừng, chúng ta thấy rằng thánh Giuse có một niềm tin sắt đá, kiên trung vào Thiên Chúa, vì trong những lúc đen tối nhất của cuộc đời mà thánh nhân vẫn phó thác mọi sự cho Thiên Chúa, và vững tin vào những điều mà thánh nhân đang làm là do bàn tay Thiên Chúa chỉ định và hướng dẫn. Mặc dù Thiên Chúa không thông báo cho thánh nhân cách minh nhiên, chỉ thông qua những giấc mơ, nhưng với sự tín thác vào sự quan phòng của Thiên Chúa, thánh nhân đã mau mắn đáp trả lời mời gọi một cách dứt khoát và trung tín. Và cũng nhờ lòng tin và tín thác tuyệt đối nơi Thiên Chúa của thánh Giuse mà Đức Maria và Chúa Giêsu đã được an toàn và bình yên trước sự truy tìm giết Hài Nhi Giêsu của vua Hêrôđê. Dù biết rằng, để thi hành những gì đã nghe thấy trong giấc mơ là không dễ dàng, thế nhưng nhờ một đức tin kiên vững và phó thác vào Thiên Chúa mà thánh nhân đã thực thi mọi điều Thiên Chúa đã mời gọi và hướng dẫn.
- Sự Công Chính Qua Đời Sống Âm Thầm Thi Hành Sứ Vụ Chúa Trao
Bên cạnh đó, sự công chính nơi thánh Giuse cũng được biểu lộ qua khía cạnh âm thầm miệt mài với tinh thần và trách nhiệm trong công việc. Nhiệm vụ của thánh Giuse là gìn giữ Đức Maria và Đức Giêsu. Thiên Chúa đã trao cho thánh nhân nhiệm vụ đó, và ngài đã âm thầm hoàn thành cách chu đáo. Thánh Giuse đã miệt mài lao động để kiếm miếng cơm manh áo nuôi sống gia đình. Thánh nhân đã chấp nhận cái lạnh của đêm đông giá rét ở Bêlem để chu toàn lề luật của một công dân. Và thánh Giuse cũng đã âm thầm chấp nhận sống tha hương ở Ai Cập để bảo vệ Hài Nhi Giêsu khỏi nanh vuốt của bạo chúa Hêrôđê. Thánh nhân luôn trân trọng kho tàng Thiên Chúa trao phó cho ngài gìn giữ, và ngài chu toàn với tinh thần dấn thân hy sinh và yêu mến, không ngại khó khăn và gian khổ. Trong Kinh Thánh kể lại bốn lần thánh nhân nhận được sứ mệnh từ Thiên Chúa và bốn lần ngài đã âm thầm thực hiện. Lần đầu tiên là Thiên Sứ loan báo, hãy đón Maria về làm vợ. Lần thứ hai là hãy đem Thánh Gia trốn sang Ai Cập. Lần thứ ba là hãy đưa Thánh Gia trở về lại đất Do Thái. Lần thứ tư là hãy mang Thánh Gia đến Nadarét. Sự công chính nơi thánh nhân là thế đó, nghĩa là luôn thượng tôn thánh ý của Thiên Chúa mạc khải cho mình và âm thi hành một cách chu đáo và đầy trách nhiệm.
Qua hình ảnh thánh Giuse, chúng ta nhận ra được một mẫu gương công chính, mẫu gương này rất cần cho mỗi người chúng ta trong thế giới hôm nay. Vì thế giới ngày nay đang ngày càng thiếu vắng sự công chính nơi chính đời sống của mỗi người. Người thời nay, người ta gian tham nhận những gì không phải là của mình; gian lận trong tiền bạc, danh vọng và chức quyền. Và cũng chính vì thiếu vắng sự công chính nên người ta hãm hại lẫn nhau, lừa gạt và phỉ báng nhau; thậm chí trốn tránh và thờ ơ với bổn phận và trách nhiệm mình được giao phó. Quả thế, chính vì thiếu vắng sự công chính mà người ta có thể làm bất cứ điều gì trái với luân thường đạo lý, trái với lương tâm mách bảo và ngay cả trong gia đình của mình, với những người thân cận nhất của mình. Chính vì thế, thánh Giuse là mẫu gương công chính hơn bao giờ hết cho chúng ta noi theo trong đời sống hôm nay.
Chúng ta dâng lên Thiên Chúa, nhờ lời chuyển cầu của thánh Giuse, tất cả những khó khăn trong cuộc sống. Chúng ta tin tưởng vào thánh Giuse, cha thánh của chúng ta, người cha đã săn sóc và bảo vệ Thánh Gia xưa một cách tận tuỵ thế nào, thì ngày nay ngài cũng là một đấng bảo trợ thần thế cho chúng ta như vậy. Hơn nữa, chúng ta cũng hãy chạy đến với thánh Giuse để ngài cầu bầu cùng Chúa cho chúng ta, đẩy lui mọi tai ương và dịch bệnh nơi trần thế này. Cách đặc biệt ngày hôm nay, chúng ta cũng cầu nguyện cho những ai nhận thánh Giuse làm bổn mạng, xin cho họ luôn biết noi gương bắt chước các nhân đức nơi thánh nhân, đặc biệt là mẫu gương sống công chính trong gia đình, cộng đoàn và xã hội. Amen.
