CÁC BÀI ĐỌC: Br 5,1-9; Pl 1,4-6.8-11; Lc 3,1-6
Tin mừng: Lc 3, 1-6
1 Năm thứ mười lăm dưới triều hoàng đế Ti-bê-ri-ô, thời Phong-xi-ô Phi-la-tô làm tổng trấn miền Giu-đê, Hê-rô-đê làm tiểu vương miền Ga-li-lê, người em là Phi-líp-phê làm tiểu vương miền I-tu-rê và Tra-khô-nít, Ly-xa-ni-a làm tiểu vương miền A-bi-lên, 2 Kha-nan và Cai-pha làm thượng tế, có lời Thiên Chúa phán cùng con ông Da-ca-ri-a là ông Gio-an trong hoang địa.
3 Ông liền đi khắp vùng ven sông Gio-đan, rao giảng, kêu gọi người ta chịu phép rửa tỏ lòng sám hối để được ơn tha tội, 4 như có lời chép trong sách ngôn sứ I-sai-a rằng: “Có tiếng người hô trong hoang địa: hãy dọn sẵn con đường cho Đức Chúa, sửa lối cho thẳng để Người đi. 5 Mọi thung lũng, phải lấp cho đầy, mọi núi đồi, phải bạt cho thấp, khúc quanh co, phải uốn cho ngay, đường lồi lõm, phải san cho phẳng. 6 Rồi hết mọi người phàm sẽ thấy ơn cứu độ của Thiên Chúa.”
BÀI GIẢNG
DỌN ĐƯỜNG CHÚA ĐẾN (♦ Lm. Antôn Nguyễn Phi Tiến, SVD)
Khởi đầu Mùa Vọng, ngang qua các bài đọc Lời Chúa trong Chúa Nhật I, Giáo Hội mời gọi các tín hữu hãy mặc lấy một tâm tình và thái độ sống mới, đó là sống “tỉnh thức và cầu nguyện” để chờ đón Chúa đến. Và để hiện thực hoá tâm tình và thái độ sống ấy, các bài đọc Lời Chúa trong Chúa Nhật II Mùa Vọng hôm nay giúp chúng ta thực hiện tâm tình và thái độ sống tỉnh thức và cầu nguyện bằng việc làm cụ thể là: “Hãy dọn sẵn con đường cho Đức Chúa” (Lc 3,4). Đây là một lời mời gọi không chỉ được gióng lên từ trong hoang địa bởi thánh Gioan Tẩy Giả mà còn là một mệnh lệnh của Thiên Chúa ngỏ với dân Người qua các tiên tri từ trong Cựu Ước nhằm giúp họ biến đổi để có một đời sống xứng hợp đón Chúa quang lâm.
- Dọn Đường Chúa Đến Trong Cựu Ước
Câu hỏi được đặt ra là “Hãy dọn sẵn con đường cho Đức Chúa” là dọn con đường nào, là làm những gì, là chuẩn bị điều gì? Trong bài đọc thứ nhất, tiên tri Barúc cho thấy dân Chúa đang sống trong tình cảnh Giêrusalem bị sụp đổ và dân chúng bị lưu đầy, họ đang tìm cho mình một con đường, một lối thoát để trở về đất hứa. Đức Chúa ra lệnh cho tiên tri Barúc kêu mời dân hãy dọn một con đường để Dân Chúa trở về đất hứa. Và song song trên hành trình tiến về đất hứa, tiên tri Barúc cũng kêu mời dân Ítraen “hãy khoác vào mình chiếc áo choàng công chính của Thiên Chúa” (Br 5,2). Khoác lên mình chiếc áo choàng công chính của Thiên Chúa, có nghĩa là cởi bỏ chiếc áo cũ và mặc vào chiếc áo mới, đồng nghĩa là cởi bỏ con người cũ, lối sống cũ; giã từ lối sống của con người bất chính, tội lỗi và mặc lấy con người mới, con người của sự công chính và thánh thiện; con người của lòng trung tín và biết ơn; bỏ đi những gì không thuộc về Thiên Chúa và mang vào mình hình ảnh Thiên Chúa, những gì là của Chúa.
Tiên tri Barúc còn mời gọi dân chúng “hãy đứng ở nơi cao, và hướng nhìn về phía đông” (Br 5,5). Theo nghĩa biểu tưởng trong Kinh Thánh, nơi cao thường mang ý nghĩa linh thánh, là nơi Thiên Chúa ngự và là nơi thường diễn ra những cuộc gặp gỡ thân tình giữa Thiên Chúa và những vị đại diện cho Dân Người. Do đó, khi con người đứng nơi cao là con người tìm đến với Thiên Chúa để gặp gỡ thân tình với Người. Còn “hướng nhìn về phía đông”, theo lối cắt nghĩa của các thánh giáo phụ La Tinh, đặc biệt là thánh Cyrillô, hướng đông là hướng của ánh sáng, hướng của mặt trời mọc, là hướng mà Đức Kitô sẽ tái quang lâm trong vinh quang. Như thế, lời mời gọi của tiên tri Barúc không chỉ dừng lại ở chỗ dọn một con đường vật chất trong sa mạc, tìm một con đường, tìm một lối đi để Dân Chúa đi vào đất hứa mà còn là lời mời gọi Dân Chúa dọn một con đường tâm hồn, mặc lấy một đời sống mới để đón Chúa đến, gặp gỡ và lắng nghe tiếng Người.
- Dọn Đường Chúa Đến Trong Tân Ước
Đối với thánh Phaolô Tông Đồ, dọn sẵn con đường cho Đức Chúa không phải là sửa soạn hay dọn dẹp một con đường bằng đất, bằng đá, bằng xi măng hay bằng thảm nhựa mà là dọn con đường của tâm hồn, con đường của đời sống nơi chính mỗi người. Với thánh Phaolô, dọn đường tâm hồn cho Đức Chúa là sống thế nào để lòng mến trong anh em được thêm dồi dào và phong phú. Thánh nhân muốn kêu mời mỗi tín hữu làm tăng triển lòng mến, tức là đức ái trong tương quan với Thiên Chúa và với anh chị em mình. Một con đường được xây dựng trên tình thương và lòng nhân ái, đó mới là cách dọn con đường tốt nhất, tuyệt hảo nhất để Chúa ngự đến.
Một khía cạnh khác mà thánh Phaolô Tông Đồ cũng muốn mời gọi các tín hữu thời sơ khai cũng như chúng ta hôm nay lưu tâm, đó là trở nên tinh tuyền và không có gì đáng trách trong khi chờ đợi ngày Đức Kitô quang lâm. Thánh Phaolô tha thiết cầu xin cho các tín hữu Philípphê cũng như cho chúng ta hôm nay luôn có được một đời sống thánh thiện, trong sạch không chỉ nơi hình thức bên ngoài mà là sâu thẳm trong tâm hồn. Và đó cũng là cách thế dọn con đường lòng mình tốt nhất để đón Chúa.
Còn thánh Gioan Tiền Hô đã kêu mời dân chúng trong hoang địa rằng: “Hãy dọn đường cho Đức Chúa, sửa lối cho thẳng để Người đi. Mọi thung lũng, phải lấp cho đầy, mọi núi đồi, phải bạt cho thấp, khúc quanh co, phải uốn cho ngay, đường lòi lõm, phải san cho phẳng” (Lc 3,5). Con đường mà thánh Gioan Tẩy Giả nói tới chính là cõi lòng ta, là tâm hồn ta, là đời sống của ta chứ không phải con đường trong sa mạc như tiên tri Isaia và tiên tri Barúc đề cập tới. Đối với thánh Gioan Tẩy Giả, thung lũng và núi đồi hàm ý nói đến một sự cách biệt giữa người giàu và kẻ nghèo trong xã hội thời bấy giờ giống như giữa núi cao và vực sâu của thung lũng vậy. Bởi sự giàu sang mà người ta có được cũng được xây dựng bởi những khúc quanh co, lồi lõm trong cuộc sống, có nghĩa là bằng những tính toán, âm mưu, thủ đoạn, luồn lách, lọc lừa, bóc lột, tham nhũng, hối lộ, thu lợi bất chính trong cuộc sống mà có được.
Nhìn dưới khía cạnh tinh thần, thánh Gioan cũng muốn nói với mỗi chúng ta rằng, “dọn đường cho Đức Chúa và sửa lối cho thẳng để Người đi” là phải làm thế nào để lấp cho đầy cái hố sâu cách biệt giữa người sang và kẻ hèn; mọi âm mưu, thủ đoạn, tính toán quanh co trong đời sống phải uốn nắn, tu chỉnh lại cho ngay thẳng; núi đồi của tính kiêu căng, tự mãn phải san cho phẳng; khúc quanh co của sự gian dối, luồn lách, lọc lừa, mưu mô, quỷ quyệt trong tương quan với Chúa cũng như với anh chị em mình cũng cần phải được uốn cho ngay và lấp cho đầy. Thực hiện được điều này trong đời sống là chúng ta đã thực sự dọn cho Chúa một con đường tâm hồn và đời sống đúng nghĩa, tuyệt đẹp để cho Ngài ngự đến trong cõi lòng và đời sống của mỗi người chúng ta vậy.
- Dọn Đường Chúa Đến Nơi Mỗi Người Chúng Ta
Nhìn vào thực trạng của thế giới hôm nay, hơn bao giờ hết, nhân loại đang sống trong thời kỳ ảm đạm và bất an nhất. Chiến tranh, thảm hoạ thiên nhiên, bệnh tật và đặc biệt là nạn dịch Covid-19 đang hoành hành và làm cho con người phải sống trong sự khốn đốn, hoang mang, sợ hãi, mệt mỏi, chán nản, thất vọng, chết chóc và cả khủng hoảng đức tin. Một con Covid nhỏ bé, mắt thường con người không thể thấy nhưng lại là một thảm hoạ khủng khiếp cho cả nhân loại. Nó đã cướp đi biết bao sinh mạng, đẩy bao gia đình vào cảnh mất mát tang thương, làm cho bao người lâm vào cảnh sống không bằng chết, nghèo đói, phá sản, thất nghiệp. Thử hỏi là Kitô hữu, sống đời đức tin, chúng ta nhận ra điều gì, đọc được dấu chỉ gì trong thời kỳ đầy khó khăn và trong chính thảm hoạ Covid này?
Phải chăng những gì đang xảy ra là dấu chỉ mà Thiên Chúa muốn cảnh tỉnh chúng ta nhìn lại chính mình và đời sống của ta để biết: “sống tỉnh thức và cầu nguyện và dọn sẵn con đường cho Đức Chúa”. Vậy chúng ta dọn sẵn đường cho Chúa đến như thế nào? Nhìn vào đời sống thực tế của chính mỗi người, hẳn là tâm hồn và đời sống của chúng ta vẫn còn nhiều thứ ngổn ngang cần được tu chỉnh. Ta vẫn còn khoác trên mình chiếc áo cũ kỹ, dơ bẩn và hôi hám của những điều xấu xa, đen tối và tội lỗi. Lời mời gọi của tiên tri Barúc như vẫn thôi thúc ta hãy cởi bỏ chiếc áo cũ bẩn thỉu ấy và mặc cho mình một chiếc mới, chiếc áo trắng tinh tuyền, công chính và thánh thiện. Tâm hồn ta vẫn còn chất chứa những khúc quanh co và lồi lõm của những mưu toan và suy tính thiếu thiện tâm và lành thánh; của tính kiêu căng, ương ngạnh; của tính ích kỷ, ghen tương và ác ý,… Ta cần uốn nắn và gột rửa tâm hồn khỏi những thứ uế tạp đó để tâm hồn ta được trong sạch, thánh thiện, không có gì đáng trách và không thiếu sót điều gì. Đời sống của ta cũng đang bị bao phủ và đầy dẫy những điều khuất tất, mờ ám; những đồi núi và vực thẳm của một lối sống tham sân si, lối sống thực dụng, hưởng thụ và tự do phóng túng,… Chúng ta hãy chỉnh đốn và uốn nắn đời sống ta để bước đi trên đường ngay nẻo chính, có một đời sống đẹp lòng Chúa, phù hợp với thánh ý của Ngài, phản chiếu được các giá trị Tin Mừng và dung mạo yêu thương của Thiên Chúa. Xin Thiên Chúa ban ơn và chúc phúc để trong suốt Mùa Vọng này, chúng ta luôn hướng lòng mình lên Chúa và biết dọn con đường tâm hồn và đời sống mình thật tốt lành và thánh thiện để đón mừng đại lễ Giáng Sinh và đón Chúa đến trong cuộc đời ta. Amen.
