CẢM NGHĨ VỀ CHÂN DUNG NGƯỜI TU SĨ TRUYỀN GIÁO HÔM NAY
Tu sĩ P.X. Nguyễn Du Trí, SVD
Cuộc sống thời nay đã dễ dàng hơn rất nhiều nhờ có sự hỗ trợ đắc lực của các phương tiện kỹ thuật. Lối sống đã khác, nhu cầu cuộc sống cũng đã tăng lên. Nhất là công nghệ đã làm cho khoảng cách không gian trở nên ngắn lại trong tầm tay, nhưng có vẻ như khoảng cách giữa người với người lại trở nên xa dần. Không ít người ngày nay ngồi bên nhau nhưng lòng còn mãi vân du trên mạng xã hội. Cuộc sống ảo đã lấy đi không ít thời gian và không gian con người cho nhau. Bên cạnh đó, lối sống hưởng thụ đã “ăn mòn” không ít lòng trắc ẩn giữa người với nhau. Hơn nữa, sự no nê thể xác đã khiến nhiều người quên đi ý nghĩa đời mình, hay có người lạc mình trong sự cô đơn, không lối thoát. Nhất là, lòng thương xót và vị tha đang ngày càng bó hẹp trong lòng người hôm nay.
Người ta cần gì nơi người tu sĩ truyền giáo trong bối cảnh đó? Có lẽ người tu sĩ truyền giáo, dù đi đến nơi đâu, phải là chứng nhân cho niềm hy vọng và là dấu chỉ của lòng thương xót của Thiên Chúa. Có như thế, lương dân mới có cơ hội tìm gặp Chúa và những người sai lạc hay xa Chúa có cơ hội tái khám phá dung mạo của Thiên Chúa trong chính cuộc đời họ.
Nhưng làm sao để người tu sĩ truyền giáo có thể trở nên dấu chỉ của lòng thương xót Chúa và là chứng nhân của niềm hy vọng? Chẳng ai có thể đưa ra một câu trả lời rốt ráo cho câu hỏi này vì ân sủng Chúa Thánh Thần hoạt động trong mỗi người mỗi khác. Hơn nữa, trong từng hoàn cảnh mục vụ, sự đòi hỏi nơi người tu sĩ cũng khác nhau, cho nên lý thuyết chung là điều bất khả. Dẫu vậy, ít ra chúng ta cũng nên thẳng thắn nhìn vào thực tế một vài cộng đoàn để thấy được dung mạo hiện nay của chúng ta để có thể phát triển dung mạo ấy.
Trước hết, nhìn vào cộng đoàn mình, có lúc chúng ta chưa lấy tình thương đối đãi với nhau, thay vào đó, lấy những sai lỗi của nhau ra để bàn tán, đánh giá. Về trong cùng một mái nhà, một cộng đoàn, hướng tới cùng chung một lý tưởng thần linh, nhưng không phải lúc nào chúng ta cũng sẵn sàng đổi mới cách sống, cách nghĩ, cách hành xử, để có thể sống tình huynh đệ được đòi hỏi. Đôi khi lại ngại khó, ngại khổ nên chưa thể dấn thân trọn vẹn. Nhưng các thành tựu và ưu phẩm là không thể phủ nhận như ngày càng có nhiều nhà truyền giáo dấn thân ra đi phục vụ khắp nơi trên thế giới; các Giáo phận thừa nhận sự cống hiến tích cực của Hội Dòng. Đó là một động lực rất lớn cho cộng đoàn và cho tôi.
Nhìn ra cộng đoàn nơi khác, hai năm sống ở Kenya, không phủ nhận rằng nhiều nhà truyền giáo làm việc rất hăng say, hy sinh và nỗ lực rất nhiều, đóng góp đáng kể cho giáo hội địa phương, được thừa nhận và được dân Chúa yêu mến, nhưng khi có dịp về lại bên nhau, tôi ít khi cảm thấy được tình thương, tình huynh đệ đúng nghĩa hiện diện trong cộng đoàn. Đành rằng có sự khác biệt về văn hóa, tập quán, nhưng ngôn ngữ mà ai cũng có thể hiểu được, ngôn ngữ của yêu thương[1]đáng ra phải khởi đi từ trong cộng đoàn những người dâng hiến đời mình để rao truyền và làm chứng về tình yêu của Thiên Chúa, bộc lộ nơi Ngôi Lời của Người. Dẫu là ai cũng có lý do của mình nhưng cộng đoàn tu trì không thể là tập hợp những lý do riêng lẻ. Đúng ra mọi lý do phải được kiện toàn trong một lý do duy nhất là ơn kêu gọi nên sứ giả của Tin Mừng Tình Yêu.
Khi nhìn nhận bản tính yếu đuối của mình cũng là lúc chúng ta biết mình phải nương tựa vào ai. Nơi Thiên Chúa có tất cả sự bao dung, tha thứ và nâng đỡ để chúng ta có thể đủ sức dấn thân cho sứ vụ loan báo Tin Mừng. Nhưng sứ vụ đó nhất thiết phải được chuẩn bị và bắt đầu ngay trong cộng đoàn của mình. Thật khó để trở thành một mục tử tốt, một chứng nhân của tình yêu và hy vọng nếu nơi đây, trong chính cộng đoàn mình, lòng vị tha chưa được bộc lộ, sự dấn thân chưa được xác quyết, các bổn phận to nhỏ chưa được cố gắng chu toàn cách quảng đại. Đôi lúc chúng ta vẫn suy nghĩ rằng cứ đến lúc vào việc rồi chúng ta sẽ biết xoay xở với sứ vụ của mình, trong lúc này, chúng ta chỉ cần học tập và đọc kinh, cầu nguyện là đủ. Nhưng như thế có lẽ vẫn còn chưa đủ. Cuộc sống ngoài kia không bình lặng như trong cộng đoàn, những con người bôn ba vất vả ngoài kia không cần thêm những gánh nặng do chúng ta mang tới. Không! Cái họ cần là một điểm tựa vững chắc.
Nhưng các nhà truyền giáo cũng chỉ là những con người bình thường làm sao có thể trở thành điểm tựa cho họ? Đúng là chúng ta không thể, nhưng chúng ta có thể đưa họ tới Thiên Chúa là điểm tựa vững chắc cho họ. Đúng ra chúng ta phải giúp cho họ nhận ra rằng Thiên Chúa đang không ngừng tìm kiếm để đưa họ vào mối dây mật thiết với Ngài. Đấng không ngừng đợi chờ và tìm kiếm họ là Đấng duy nhất có thể cảm thông sâu xa và khỏa lấp con tim và khát vọng của con người. Nhưng làm sao để giúp đây? Kiến thức về Chúa thôi chưa đủ. Lòng nhiệt thành và kiến thức về Chúa cũng chưa đủ. Nói đúng ra mọi sự chuẩn bị của chúng ta vẫn còn quá thiếu hụt nếu chúng ta chưa đụng chạm đến điều cốt lõi nhất: một con người có Chúa trong cuộc đời mình. Một nhà tuyên giáo trung ương có thể nói vanh vách về Chúa. Một linh mục quốc doanh, một tu sĩ giả dạng có thể cống hiến phân nửa cuộc đời làm việc trong Giáo Hội. Ai nói rằng họ không nhiệt thành? Cái họ thiếu chỉ là một tâm hồn có Chúa.
Làm sao để có Chúa trong tâm hồn? Chỉ có Chúa mới giúp được ta cùng với sự cộng tác với Ngài. Cộng tác làm sao lại là câu chuyện của mỗi người, nhưng ít ra chúng ta có một điểm chung là sống theo đặc sủng Hội Dòng. Sống đặc sủng ra sao lại là câu chuyện khác nữa, nhưng có một điều chắc chắn, chúng ta được mời gọi để mở lòng ra cho Thánh Thần Chúa, ngoan ngoãn trước sự dẫn dắt của Ngài.
Lòng thương xót của Thiên Chúa là vô biên, là vô điều kiện. Chúng ta cảm nghiệm cách rõ ràng nhất phần nào lòng thương xót ấy qua việc Ngài liên lỉ tha tội cho chúng ta. Trong sứ vụ của mình, nếu chúng ta chưa thể là sứ giả của lòng thương xót Chúa thì ít ra cũng đừng là kẻ ngăn cản người ta đến với lòng thương xót ấy. Tình yêu và nhiệt huyết đúng đắn trong sứ vụ có thể động chạm đến con tim của con người, nhưng sự thờ ơ vô trách nhiệm lại đẩy con tim người ta ra xa Chúa. Làm một nhà truyền giáo, mới nghĩ thôi đã thấy khó biết bao! Dẫu vậy, lời của thư thứ hai của thánh Phaolô gởi cho giáo đoàn Côrintô sẽ giúp chúng ta vững bước: “Ơn của Thầy đã đủ cho con, vì sức mạnh của Thầy được bày tỏ trọn vẹn trong sự yếu đuối” (2 Cr 12, 9).
[1] Trích lời của thánh Joseph Freinademetz, SVD.
(Trích: Nội San Học Viện Ngôi Lời Việt Nam – năm 2016)
