Bài Ðọc I: Hc 3, 3-7. 14-17a
“Ai kính sợ Chúa, thì thảo kính cha mẹ”.
Trích sách Huấn Ca.
Thiên Chúa suy tôn người cha trong con cái; quyền lợi bà mẹ, Người củng cố trên đoàn con. Ai yêu mến cha mình, thì đền bù tội lỗi; ai thảo kính mẹ mình, thì như người thu được một kho tàng. Ai thảo kính cha mình, sẽ được vui mừng trong con cái, khi cầu xin, người ấy sẽ được nhậm lời. Ai thảo kính cha mình, sẽ được sống lâu dài. Ai vâng lời cha, sẽ làm vui lòng mẹ.
Hỡi kẻ làm con, hãy gánh lấy tuổi già cha ngươi, chớ làm phiền lòng người khi người còn sống. Nếu tinh thần người sa sút, thì hãy rộng lượng, ngươi là kẻ trai tráng, chớ đành khinh dể người. Vì của dâng cho cha, sẽ không rơi vào quên lãng. Của biếu cho mẹ, sẽ đền bù tội lỗi, và xây dựng đức công chính của ngươi.
Ðó là lời Chúa.
Ðáp Ca: Tv 127, 1-2. 3. 4-5
Ðáp: Phúc thay những bạn nào tôn sợ Thiên Chúa, bạn nào ăn ở theo đường lối của Người (x. c. 1).
Xướng: 1) Phúc thay những bạn nào tôn sợ Thiên Chúa, bạn nào ăn ở theo đường lối của Người! Công quả tay bạn làm ra bạn an hưởng, bạn được hạnh phúc và sẽ gặp may. – Ðáp.
2) Hiền thê bạn như cây nho đầy hoa trái, trong gia thất nội cung nhà bạn. Con cái bạn như những chồi non của khóm ô-liu ở chung quanh bàn ăn của bạn. Ðó là phúc lộc dành để cho người biết tôn sợ Ðức Thiên Chúa. – Ðáp.
3) Nguyện xin Thiên Chúa từ Sion chúc phúc cho bạn, để bạn nhìn thấy cảnh thịnh đạt của Giêrusalem hết mọi ngày trong đời sống của bạn, và để bạn nhìn thấy lũ cháu đoàn con! – Ðáp.
Bài Ðọc II: Cl 3, 12-21
“Về đời sống gia đình trong Chúa”.
Trích thư Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Côlôxê.
Anh em thân mến, như những người được chọn của Thiên Chúa, những người thánh thiện và được yêu thương, anh em hãy mặc lấy những tâm tình từ bi, nhân hậu, khiêm cung, ôn hoà, nhẫn nại, chịu đựng lẫn nhau, và hãy tha thứ cho nhau nếu người này có chuyện phải oán trách người kia. Như Chúa đã tha thứ cho anh em, anh em cũng hãy tha thứ cho nhau. Và trên hết mọi sự, anh em hãy có đức yêu thương, đó là dây ràng buộc điều toàn thiện. Nguyện cho bình an của Chúa Kitô làm chủ trong lòng anh em, sự bình an mà anh em đã được kêu gọi tới để làm nên một thân thể. Anh em hãy cảm tạ Thiên Chúa. Nguyện cho lời Chúa Kitô cư ngụ dồi dào trong anh em. Với tất cả sự khôn ngoan, anh em hãy học hỏi và nhủ bảo lẫn nhau. Hãy dùng những bài thánh vịnh, thánh thi và thánh ca của Thần khí, cùng với lòng tri ân, để hát mừng Thiên Chúa trong lòng anh em. Và tất cả những gì anh em làm, trong lời nói cũng như trong hành động, tất cả mọi chuyện, anh em hãy làm vì danh Chúa Giêsu Kitô, nhờ Người mà tạ ơn Thiên Chúa Cha.
Hỡi các bà vợ, hãy phục tùng chồng trong Chúa cho phải phép. Hỡi những người chồng, hãy yêu thương vợ mình, đừng đay nghiến nó. Hỡi những người con, hãy vâng lời cha mẹ trong mọi sự, vì đó là đẹp lòng Chúa. Hỡi những người cha, đừng nổi cơn phẫn nộ với con cái, kẻo chúng nên nhát đảm sợ sệt.
Ðó là lời Chúa.
Alleluia: Cl 3, 15a. 16a
Alleluia, alleluia! – Nguyện cho bình an của Chúa Kitô làm chủ trong lòng anh em. Nguyện cho lời Chúa Kitô cư ngụ dồi dào trong anh em. – Alleluia.
Phúc Âm: Lc 2, 41-52
“Hai Ông Bà gặp Chúa Giêsu đang ngồi giữa các thầy tiến sĩ”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.
Hằng năm cha mẹ Chúa Giêsu có thói quen lên Giêrusalem để mừng lễ Vượt Qua. Lúc bấy giờ Chúa Giêsu lên mười hai tuổi, cha mẹ Người đã lên Giêrusalem, theo tục lệ mừng ngày lễ Vượt Qua. Và khi những ngày lễ đã hoàn tất, hai ông bà ra về, trẻ Giêsu đã ở lại Giêrusalem mà cha mẹ Người không hay biết. Tưởng rằng Người ở trong nhóm các khách đồng hành, hai ông bà đi được một ngày đàng, mới tìm kiếm Người trong nhóm bà con và những kẻ quen biết.
Nhưng không gặp thấy Người, nên hai ông bà trở lại Giêrusalem để tìm Người. Sau ba ngày, hai ông bà gặp thấy Người trong đền thờ đang ngồi giữa các thầy tiến sĩ, nghe và hỏi các ông. Tất cả những ai nghe Người nói đều ngạc nhiên trước sự hiểu biết và những câu Người đáp lại.
Nhìn thấy Người, hai ông bà đã ngạc nhiên, và mẹ Người bảo Người rằng: “Con ơi, sao Con làm cho chúng ta như thế? Kìa cha Con và mẹ đây đã đau khổ tìm Con”. Người thưa với hai ông bà rằng: “Mà tại sao cha mẹ tìm Con? Cha mẹ không biết rằng Con phải lo công việc của Cha Con ư?” Nhưng hai ông bà không hiểu lời Người nói.
Bấy giờ Người theo hai ông bà trở về Nadarét, và Người vâng phục hai ông bà. Maria mẹ Người ghi nhớ những việc đó trong lòng. Còn Chúa Giêsu thì tiến tới trong sự khôn ngoan, tuổi tác và ân sủng, trước mặt Thiên Chúa và người ta.
Ðó là lời Chúa.
Bài giảng chủ đề:
GIA ĐÌNH – HỘI THÁNH TẠI GIA
Phó tế Giuse Nguyễn Văn Dũng, SVD
Gia đình có vai trò rất quan trọng đối với sự tồn vong của xã hội, là nhân tố gìn giữ và phát triển của xã hội. Gia đình như một tế bào tự nhiên, là đơn vị nhỏ nhất để tạo nên xã hội. Không có gia đình để tái tạo ra con người thì xã hội không tồn tại và phát triển được. Chính vì vậy, muốn xã hội tốt thì phải xây dựng gia đình tốt. Gia đình lành mạnh tốt đẹp là nền tảng để xây dựng một xã hội công bằng, an vui, phát triển bền vững. Tương lai của thế giới hệ tại cuộc sống gia đình. Cũng thế, gia đình là mái trường đầu tiên để dạy dỗ và hình thành nhân cách con người và quan trọng hơn hết là để chuyển giao đức tin và đời sống đạo hầu xây dựng và phát triển Hội Thánh Chúa nơi trần thế, nên được gọi là Hội Thánh tại gia.
Chính do vai trò quan trọng của gia đình mà ta không hề ngạc nhiên khi Đức Giêsu đã chuẩn bị sứ vụ cứu thế của Ngài trong suốt 30 năm ẩn dật tại mái ấm Thánh Gia Thất. Thật vậy, Thánh Gia Thất là mẫu mực cho đời sống gia đình, trong đó ta gặp thấy nhiều yếu tố căn bản: đời sống hoàn toàn vâng phục thánh ý Thiên Chúa của mỗi thành viên, dù trong những hoàn cảnh rất khó khăn, phức tạp vẫn luôn có sự hòa thuận, hiệp nhất, yêu thương và phục vụ lẫn nhau, sự chu toàn bổn phận và trách nhiệm của từng thành viên tạo nên một trật tự trong gia đình. Tuy nhiên, đoạn Tin Mừng theo thánh Luca hôm nay lại không mô tả cảnh sinh hoạt đầm ấm, thân mật của Thánh Gia mà chúng ta thường mường tượng ra.
Thánh Gia là kiểu mẫu cho mọi gia đình, nơi Chúa Giêsu có môi trường để trưởng thành, được nuôi dưỡng và giáo dục bởi Đức Mẹ và Thánh Giuse. Nói như thế không có nghĩa là gia đình thánh này luôn sống êm đềm hạnh phúc. Thật ra thánh gia thất phải đối diện với bao xáo trộn, những khó khăn, sóng gió, thử thách. Những điều xảy ra khiến cả Mẹ Maria và thánh cả Giuse phải vất vả, gian nan, đi từ ngạc nhiên sửng sốt đến khó hiểu, hai ông bà chỉ biết im lặng trong chiêm niệm. Sóng gió bắt đầu khởi đi khi Mẹ Maria sinh hạ Hài Nhi Giêsu nơi hang bò lừa. Có lẽ trên trần gian này không có người phụ nữ nào lại sinh hạ đứa con của mình trong hoàn cảnh éo le, khó khăn thiếu thốn đến như thế. Giữa đêm đông không một quán trọ, cuối cùng phải chui vào chuồng súc vật và sinh con ở đó, rồi tiếp sau đó lại phải vội vã trong đêm tối hành trình đem con đi trốn ở đất khách quê người.
Đau khổ và thử thách vẫn chưa buông tha Thánh Gia, khi những người đạo đức bồng ẵm Hài Nhi Giêsu và tiên báo một lưỡi gươm sẽ đâm thấu tâm hồn Mẹ. Và hôm nay đây, trong Tin Mừng vừa nghe, một lần nữa chúng ta lại bắt gặp hoàn cảnh mà Mẹ Maria với thánh Giuse vất vả như thế nào khi con thất lạc. Khi tìm được con trong Đền Thờ, hai ông bà lại đối diện với lối xử sự của Chúa Giêsu gây ra một hoàn cảnh đau đớn. Câu nói đầu tiên của Người bắt đầu với từ ‘tại sao’ như để trả lời cho câu hỏi ‘tại sao’ của mẹ Người. Trong những lời đầu tiên của Người, Đức Giêsu đã gọi Thiên Chúa là Cha Người và khẳng định rằng đối với Người, liên hệ với Cha quan trọng hơn tất cả mọi sự khác. Nghe qua ta cảm tưởng như Người đang phủ nhận chính gia đình của mình, nơi mà Người được sinh ra và lớn lên. Tuy nhiên thông qua câu chuyện, Chúa Giêsu muốn cho con người thấy một kết luận: sứ vụ của Ngài là liên hệ và bắt đầu ý thức thi thành thánh ý Cha Ngài. Chúa Giêsu không lãnh đạm với thân mẫu Người, cũng chẳng coi nhẹ những mối dây liên hệ trong gia đình tự nhiên, nhưng Người nhấn mạnh đến sứ mạng thi thành thánh ý của Chúa Cha, tức là bắt đầu ý thức học hỏi, khám phá cũng như xác nhận căn tính của mình để chuẩn bị cho sứ vụ sau này là rao giảng và thiếp lập Nước Trời ở trần gian.
Trải qua những sóng gió, những thử thách cam go nhưng Thánh Gia vẫn luôn là một gia đình đặc biệt, vẫn luôn giữ được hạnh phúc gia đình. Dù trong những hoàn cảnh rất khó khăn phức tạp, các thành viên vẫn luôn có sự hòa thuận, hiệp nhất, yêu thương và phục vụ lẫn nhau; sự chu toàn bổn phận và trách nhiệm của từng thành viên. Mỗi khi gặp gian nan thử thách, các ngài không tìm ý riêng mình, cũng không tìm theo ý thích của người đời, nhưng luôn đi tìm thánh ý Thiên Chúa. Tìm ý Chúa mạc khải trong Kinh Thánh, qua các biến cố xảy đến. Thánh Giuse là gia trưởng, đã tận tụy phục vụ Đức Mẹ và Chúa Giêsu. Cuộc đời của ngài âm thầm trong thinh lặng, trong cầu nguyện, trong lao động. Đức Mẹ là Mẹ Thiên Chúa, nhưng luôn thưa tiếng xin vâng trong mọi hoàn cảnh, chiêm ngắm các biến cố trong thánh ý Thiên Chúa. Còn Đức Giêsu là Thiên Chúa, nhưng lại trở thành người con bé nhỏ, ngoan ngoãn vâng nghe các đấng sinh thành trong gia đình.
Qua mọi thời, Thánh Gia vẫn mãi là tấm gương để mọi gia đình noi theo. Trong xã hội ngày nay, các giá trị chuẩn mực của gia đình như bị đảo lộn, nhiều gia đình đổ vỡ, con cái, cha mẹ ly tán. Có rất nhiều yếu tố xã hội tác động bào mòn hạnh phúc gia đình, tuy nhiên tận căn của những cuộc đổ vỡ này là do thiếu vắng sự hiện diện của Chúa trong gia đình. Các mối tương quan giữa các thành viên trong gia đình thường dựa trên cái tôi, nhưng một khi cái tôi không được đáp ứng cũng là lúc kéo theo những rạn rứt và đổ vỡ. Một gia đình hạnh phúc không có nghĩa là gia đình đó không có sóng gió, nhưng sóng gió sẽ trôi qua khi mỗi người biết khiêm nhường từ bỏ ý riêng để tìm ra thánh ý Chúa trong mọi biến cố xảy đến. Hãy đưa Chúa vào chính gia đình mình bằng những giờ kinh nguyện chung của gia đình; cha mẹ và con cái cùng nhau đọc Kinh Thánh để thánh ý Chúa soi sáng cho gia đình. Hãy bắt chước nhân đức các thành viên trong gia đình Thánh Gia, là khiêm nhường, yêu thương, hy sinh, phục vụ nhau một cách vô vị lợi.
Đứng trước thực trạng hiện nay của nhiều gia đình đổ vỡ xảy ra hàng ngày, gia đình Kitô hữu cũng khó tránh khỏi những nguy hại đó. Chúng ta cầu nguyện xin Ba Đấng luôn che chở phù trì để mỗi gia đình là Hội Thánh tại gia, khi mỗi thành viên luôn ý thức quên mình phục vụ nhau trong yêu thương của Ba Đấng.
