Trong một thế giới mà các tin tức xấu, tiêu cực lan truyền khắp các phương tiện truyền thông, Bộ Truyền thông Toà Thánh đã tổ chức hội nghị về “Nền báo chí hoà bình “, nhằm quảng bá khái niệm báo chí cùng với hoà bình đi kèm với nó.
Thứ Bảy, 13/10/2018, tại Vatican, bốn nhà báo người Ý, Lebanon, Trung Quốc và Na Uy đã cùng tham dự một Hội nghị quốc tế về “Nền báo chí hoà bình” do Toà Thánh tổ chức.
Giáo sư Johan Galtung, người đề ra sáng kiến này và cũng là một trong những diễn giả của hội nghị. Ông định nghĩa Nền báo chí hoà bình như là việc “các biên tập viên và phóng viên đưa ra các lựa chọn – về những gì mình tường thuật cũng như cách mình tường thuật – nhằm hướng những quan tâm và đánh giá của xã hội đến các đáp trả phi bạo lực trước những xung đột.
Bốn nhà báo hoà bình
Giáo sư Galtung nêu bật định nghĩa về hoà bình, và giải thích rằng “bạo lực” tự nó đã nói lên bản chất của nó; còn “nền hoà bình tiêu cực” diễn tả sự thiếu vắng hoàn toàn các tương tác giữa đôi bên, dù là trong hoà bình hay trong bạo lực; và “nền hoà bình tích cực” là những sự tương tác này bao gồm “những mối liên kết từ tốt đến tốt”.
Nhà báo Rey-Sheng Her nhấn mạnh đến tầm quan trọng của “nền báo chí mang tính xây dựng”. Ông giải thích rằng các nhà báo phải thực hiện nỗ lực thật sự trong việc giải quyết các vấn đề, chứ không chỉ đơn giản là “đào sâu vào vấn đề đó”.
Ký giả Stefania Tanesini thì đề cập đến một “nền báo chí đối thoại”. Cách thức này được áp dụng trong phong trào Focolari, mô tả những “trải nghiệm cụ thể của hàng trăm nhà báo”, những người hy vọng rằng phong cách báo chí của họ sẽ củng cố một cuộc đối thoại mang tính đồng cảm, đang khi “không ngừng tìm kiếm hoà bình”.
Nữ phóng viên Vanessa Bassil là diễn giả thứ tư. Bà là người sáng lập ra Hiệp Hội Truyền Thông Hoà Bình (MAP), là một tổ chức phi chính phủ đầu tiên ở Trung Đông, Bắc Phi và Lebanon hết lòng cổ võ vai trò của truyền thông trong việc xây dựng hoà bình.
Hòa bình bị xung đột bủa vây
Bà Vanessa Bassil giải thích với Marine Henriot về sự cần thiết cho một Nền báo chí hòa bình ở Trung Đông, một khu vực bị xung đột liên miên khiến người dân rơi vào khủng hoảng, “họ tuyệt vọng, họ vô vọng”, bà Vanessa Bassil nói.
Đem hy vọng trở lại
Nữ ký giả Vanessa Bassil tin rằng việc cổ võ một nền báo chí “mang tính xây dựng”, “hy vọng” và “truyền cảm hứng” sẽ mang niềm hy vọng trở lại cho con người. Nó sẽ giúp họ “đối phó với xung đột cách đầy cảm hứng hơn, với một cách thức mang tính xây dựng hơn”. Bà kết luận: “Và như vậy, chúng ta sẽ có một xã hội an toàn hơn, an ninh hơn và bình an hơn.”
Bà Vanessa Bassil cũng nói đến cuộc khủng hoảng người tị nạn Syria. Quốc gia Lebanon, với dân số 4 triệu người, hiện đang cưu mang 2 triệu người tị nạn Syria chạy trốn khỏi xung đột và khó khăn. Bà chia sẻ thêm: “Có rất nhiều xung đột giữa cộng đồng địa phương và người tị nạn”.
Sự lạc quan trong các hoàn cảnh tiêu cực
Nhà báo Vanessa nói tiếp: “Chúng tôi đã quyết định kể lại những câu chuyện tích cực về người tị nạn”. Bằng cách đi đến và gặp gỡ những người tị nạn sống trong các lán trại; bà và các đồng nghiệp của bà chia sẻ “những câu chuyện mang lại hy vọng và truyền cảm hứng”.
Bà Vanessa thuật lại ví dụ về một người phụ nữ chạy trốn khỏi Syria cùng gia đình mà họ đã nói chuyện. Cô kể với họ về “câu chuyện sống sót ra sao, về sức mạnh của mình khi ấy, về cách thức làm thế nào cô có thể một mình làm tất cả những điều ấy”.
Đồng cảm chứ không chỉ là cảm thông
Theo nhà báo Vanessa Bassil, “đồng cảm chứ không chỉ là cảm thông” có nghĩa là những người tị nạn không chỉ là “nạn nhân” nhưng là “những con người độc lập, có khả năng hành động và sống sót”. Và đó là lý do bà muốn truyền tải thông điệp: “đồng cảm, chứ không chỉ là cảm thông”.
(Vatican News, 13.10.2018)
Duy An
