Sáng 18/09/2018, Tông hiến mới của Đức Thánh Cha với tựa đề Episcopalis communio (Tình hiệp thông Giám Mục), về cơ cấu Thượng Hội đồng Giám mục đã được công bố tại Vatican.
Hiện diện trên toàn chủ tọa cuộc họp báo tại Phòng Báo Chí Tòa Thánh, để giới thiệu Văn kiện có Đức Hồng y Lorenzo Baldisseri, Tổng thư ký Thượng Hội đồng Giám mục, và Đức Cha Phó Tổng thư ký Fabio Fabene, cùng với giáo sư Dario Vitali, cố vấn của Thượng Hội đồng Giám mục, và cũng là giáo sư thần học tín lý tại Đại học Giáo Hoàng Gregoriana.
Cơ cấu đại cương
Tông hiến gồm 2 phần: Phần đầu nói về đạo lý gồm 10 điều khoản và phần hai gồm 27 điều khoản về kỷ luật.
Theo Đức Hồng y Tổng thư ký Baldisseri, việc cải tổ cơ cấu Thượng Hội đồng Giám mục cũng nằm trong hướng đi của Đức Thánh Cha Phanxicô như ngài đã trình bày Tông Huấn “Evangelii gaudium” số 27, đó là điều chỉnh lại một cách sâu rộng tất cả các cơ cấu của Giáo Hội để các cơ cấu này có đặc tính “truyền giáo” hơn, nghĩa là nhạy cảm hơn đối với những nhu cầu của con người, cởi mở hơn đối với điều mới mẻ đẩy xa hơn, và mềm dẻo hơn trong một thời đại có những biến chuyển mau lẹ.
Điểm mới đặc biệt của Tông Hiến
Điểm mới đặc biệt trong Tông Hiến mới là khoản số 17 và 18 về việc soạn và thông qua văn kiện chung kết và đệ trình Đức Thánh Cha.
Các kết luận của Thượng Hội đồng Giám mục được thu vào trong một Văn kiện chung kết (17,1). Để soạn Văn kiện này, một Ủy ban đặc nhiệm được thành lập gồm có vị chủ tọa là Tổng tường trình viên, vị Tổng thư ký Thượng Hội đồng Giám mục, vị Tổng thư ký đặc biệt cho khóa họp và một vài thành phân được bầu lên trong phiên khoáng đại của Thượng Hội đồng Giám mục, để ý đến các vùng khác nhau, sau cùng là một số vị do Đức Thánh Cha bổ nhiệm (17,2). Văn kiện chung kết được đệ trình để các nghị phụ bỏ phiếu, cố gắng đạt sự đồng thuận về tinh thần.
Giá trị Văn kiện chung kết
Theo khoản thứ 18, sau khi được các nghị phụ thông qua, Văn kiện chung kết được đệ trình Đức Thánh Cha và ngài quyết định công bố. Nếu Văn kiện được Đức Thánh Cha minh thị phê chuẩn, thì sẽ trở nên thành phần giáo huấn thông thường của người kế vị Thánh Phêrô (18,1).
Nếu Đức Thánh Cha ban cho khóa họp Thượng Hội đồng Giám mục quyền quyết định, theo khoảng số 343 của bộ giáo luật, thì Văn kiện chung kết sẽ trở thành giáo huấn của Đấng Kế vị thánh Phêrô khi ngài phê chuẩn và công bố. Trong trường hợp này Văn kiện chung kết được công bố với chữ ký của Đức Giáo Hoàng cùng với chữ ký của các nghị phụ (18,2).
Với Tông Hiến mới, Văn kiện chung kết của một Thượng Hội đồng Giám mục có thể có giá trị như một văn kiện của Công đồng chung nếu được Đức Thánh Cha phê chuẩn và ký vào cùng với các nghị phụ.
Trước đây, các Thượng Hội đồng Giám mục đưa ra và thông qua những đề nghị và đệ lên Đức Thánh Cha để tùy ngài sử dụng, hoặc cho công bố hoặc dùng những đề nghị đó để soạn một tông huấn. Nhưng nay Thượng Hội đồng Giám mục thông qua văn kiện chung kết và nếu Đức Giáo Hoàng chấp nhận thì văn kiện đó trở thành giáo huấn chính thức của Giáo Hội (Rei 18-9-2018).
G. Trần Đức Anh OP – Vatican
